حيا را مى توان پوشش انسانيت دانست . انسان بدون حيا ، جلوه اى عريان ، دريده و نازيبا دارد . به وسيله حياست كه قامت رعناى انسان ، خلعتى زيبا مى يابد . به همين جهت ، امام على عليه السلامحيا را با تعبير لباس و حجاب و پوشش ، ياد مى كند و مى فرمايد :

۰.الحَياءُ لِباسٌ سابِغٌ ، وحِجابٌ مانِعٌ ، وسِترٌ عَنِ المَساوِىَ?واقٍ . ^۱

۰.حيا ، لباسى بلند و حجابى منع كننده و پوششى نگه دارنده از بدى هاست .

پس حيا ، همانند هر پوششى ، نسبت به عوامل بيرونى ( ناهنجارى ها ) حالت بازدارندگى دارد و نسبت به قامتى كه آن را دربرگرفته ، زيبايى بخش است . سؤال اين است كه حيا ، پوشش كدام قامت رعنايى است ؟

جامه دين

در حديثى كه ذكر شد ، از حيا به عنوان «لباس» ياد شده و در حديثى از رسول خدا ، از حيا به عنوان «لباس اسلام» نام برده شده است :

۰.الإِسلامُ عُريانٌ ، فَلِباسُهُ الحَياءُ . ^۲

۰.اسلام ، عريان است و حيا ، لباس آن است .

۰.امام على عليه السلام در اين باره فرموده است :أحسَنُ مَلابِسِ الدّينِ الحَياءُ . ^۳

۰.بهترين لباس دين ، حياست .

وقتى اجزاى تشكيل دهنده يك چيز ، سالم و مناسب باشند و هر كدام به خوبى در جاى خود قرار گيرند ، آن گاه لازم است پوششى سراسر آن را فرا گيرد

«فرديّت زدايى» نمايند ؛ يعنى احساس فرديّت ^۱ آنان را كم كنند . يونيفورم ها (روپوش هاى خاصّ مشاغل) ، علاوه بر اين كه افراد را در برابر صدمات مصون مى دارند (مثلاً لباس غواصى ، لباس هاى آتش نشان ها، لباس هاى رانندگان اتومبيل هاى مسابقه اى و لباس خلبانان هواپيماهاى آزمايشى) عامل شناسايى هم هستند ؛ زيرا به سرعت ، هويّت افراد را فاش مى سازند . بيكمن، ^۲ متوجه شد كه وقتى تقاضاكننده اى روپوش بر تن داشته باشد ، درخواست هاى ساده او ، بيشتر اجابت مى شود. ^۳
جنبه ديگرى كه مورد نظر اين بحث است ، كاركرد زيبايى شناختى پوشش است . دو نكته پيشين ، نقش لباس را در دنياى خارج از آن نشان مى دادند ؛ امّا اين نكته از ديدگاه زيبايى شناختى به تأثير لباس بر آنچه در درون دارد ، مى پردازد . اگر لباس را محور قرار دهيم ، چيزى در درون آن قرار دارد كه بدنِ فرد است و دنيايى نيز در خارج آن قرار دارد . پوشش ، فارغ از اين كه ساده باشد يا شيك ، عامل مهمّى در زيبا جلوه دادن آن چيزى است كه در درون دارد . از اين ديدگاه ، پوشيدگى ، عامل زيبايى است و به همين جهت ، استفاده از پوشش ، امرى فراگير است . تقريبا در تمام مصنوعات بشرى مى توان مسئله پوشش نهايى را ديد . براى مثال ، تلويزيونى را تصوّر كنيد كه پوشش نهايى نداشته باشد و يا وسيله نقليه اى را كه اتاق نداشته باشد و يا درهاى آن ، روكش نداشته باشند و يا ساختمانى را كه كار نماسازى آن انجام نشده باشد ، و يا كتابى را كه جلد نداشته باشد .
اين ، نشان مى دهد كه پوشش ، به طور كلّى ، نقش مؤثّرى در زيباسازى دارد . حيا نيز چنين كاركردى دارد . همان گونه كه در ادامه بحث خواهيد ديد ،