119
پژوهشي در فرهنگ حيا

به آن نزديك مى بيند . اگر فرد تا پيش از اين ، به دليل وجود موانع (حضور ديگران) ، اهتمام چندانى به گناه نداشته ، امّا به محض فراهم شدن خلوت ، اهتمام وى شدّت مى يابد و اگر تا پيش از اين جرئت انجام دادن گناه را نداشته ، در خلوت ، جرئت مى يابد و اگر تا پيش از اين نسبت به گناه ، شتاب چندانى نداشته ، وقتى زمينه را آماده مى بيند ، به سوى آن شتاب بيشترى پيدا مى كند . اينها نشان مى دهد كه فرد ، نسبت به وسوسه هاى خلوت ، نامقاوم است و لذا بايد چاره اى بينديشد .
بازى با تلفن و تماس گرفتن با جنس مخالف ، از همين مقوله و يكى از آسيب هاى خلوت نوجوان و جوان است . آسيب ديدن از راه رايانه و اينترنت ، از تهديدهاى جدّى براى جوانان و نوجوانان امروز است . به محض تنها شدن ، ممكن است رايانه ها روشن شوند و سى دى هاى تحريك كننده درون دستگاه قرار گيرند و ارتباط اينترنتى با سايت هاى غير اخلاقى برقرار شود . برخى انديشمندان غربى از اينترنت به عنوان «غريبه اى در خانه» ياد كرده اند . اين غريبه ، زمينه چه آسيب هايى را براى فرزندان ما فراهم مى كند ؟
از آن جا كه خلوت ، زمينه گناه را بسيار مهيّا مى سازد ، به شدّت از آن نهى شده است . خداوند متعال ، هيچ خوش ندارد كه كسى در خانه اى تنها بخوابد ۱ و رسول خدا ، چنين شخصى را نفرين نموده است . ۲ على بن جعفر از برادر خود امام كاظم عليه السلامسؤال مى كند كه : آيا جايز است كسى درون خانه خود تنها بخوابد ؟

1.رسول خدا مى فرمايد : «إن اللّه ـ تبارك وتعالى ـ كرّه لكم أيّتها الأمة ... أن ينام الرجل فى بيت وحده ؛ خداوند تبارك و تعالى براى شما امت من نمى پسندد كه كسى در اتاقى تنها بخوابد» . (كتاب من لايحضره الفقيه ، ج ۳ ، ص ۵۵۶ ، ح ۴۹۱۴ و ج ۴ ، ص ۳۵۷ ، ح ۵۷۶۲ ؛ الأمالى ، صدوق ، ص ۳۷۷ ، ح ۴۷۸ . همچنين ، ر . ك : مسند ابن حنبل ، ج ۲ ص ۴۰۱ ، ح ۵۶۵۴)

2.امام كاظم عليه السلام مى فرمايد : «لعن رسول اللّه صلى الله عليه و آله ثلاثة : الآكل زاده وحده والنائم فى بيت وحده والراكب فى الفلاة وحده ؛ رسول خدا سه گروه را نفرين كرده است : كسى كه تنهايى غذا مى خورد و كسى كه تنهايى در خانه مى خوابد و كسى كه در بيابان ، تنهايى سفر مى كند» . (كتاب من لايحضره الفقيه ، ج ۲ ، ص ۲۷۷ ، ح ۲۴۳۴ ؛ الخصال ، ص ۹۳ ، ح ۳۸ ؛ بحار الأنوار ، ج ۷۶ ، ص ۱۸۷)


پژوهشي در فرهنگ حيا
118

در مى آورد و در چنين وضعيتى جرئت و اهتمام و شتاب شيطان براى فريب دادن انسان به شدّت افزايش مى يابد . كسى كه تنها مى شود ، افكار وسوسه انگيز به او هجوم مى آورند . فرزندى كه در خانه تنها مانده است ، به محض اين كه والدين او از منزل خارج مى شوند ، ممكن است افكار وسوسه انگيز بى شمارى او را احاطه كنند ، به گونه اى كه خود را در ميان آنها گرفتار مى بيند . در چنين مواردى به موازات خروج والدين از منزل ، شيطان ، جاى آنان را گرفته است . فرزند ، از هنگامى كه مطّلع مى شود بايد درون خانه بماند و از زمانى كه مطمئن مى گردد تنها خواهد شد ، اين امكان وجود دارد كه هجوم افكار وسوسه انگيز بر وى شروع شود . ممكن است براى تنهايى خود ، فكرهايى داشته باشد و برنامه هايى بريزد . بخشى از وجود او كه منتظر چنين فرصتى است ، به شدّت مسرور مى شود . البته ممكن است در عين حال ، اضطراب هم داشته باشد و احتمالاً هر چه به زمان خروج والدين نزديك تر مى شود ، عصبى تر مى گردد و اگر در برنامه آنان تأخيرى روى دهد ، عصبانى مى شود و لحظه به لحظه بر شدّت عصبانيت وى افزوده مى شود . اينها در آغاز راه است . اوج قضيه ، هنگام تنها شدن است ...
غرضْ اين كه از هنگام اطّلاع يافتن فرد از تنها شدن و فراهم شدن امكان خلوت ، شيطان ، حركت خود را آغاز مى كند و اين حركت شوم ، هنگام تنهايى به اوج خود مى رسد . به نظر مى رسد منحنى وسوسه ها با مطّلع شدن از خروج والدين ، تغيير چشمگيرى پيدا خواهد كرد و هنگام خارج شدن آنان ، به شدّت ، سير صعودى پيدا مى كند . ۱ويژگى هاى چهارگانه اى را كه براى شيطان برشمرديم ، ۲ مى توان در رفتار و خصوصيات فرد ، مشاهده كرد . فردى كه در خلوت خود ، متأثّر از شيطان است ، هم نسبت به گناه شتاب دارد ، هم جرئت پيدا مى كند ، هم به آن اهتمام بيشترى دارد ، و هم بيش از هر وقت ديگرى خود را

1.اين مسئله ، خود مى تواند موضوع يك تحقيق ميدانى قرار گيرد .

2.يعنى : شتاب گرفتن ، جرئت ورزيدن ، اهتمام و نزديك شدن .

  • نام منبع :
    پژوهشي در فرهنگ حيا
    سایر پدیدآورندگان :
    عبّاس پسنديده
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1383
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 9342
صفحه از 388
پرینت  ارسال به