189
پژوهشي در فرهنگ حيا

همسرانش ۱ و گاه نيز يكى از يارانش . ۲ گاهى نيز ايشان درون اتاق ، استحمام مى كرد ۳ و به مردم هم توصيه مى كرد كه حدّاقل ، پشت ديوارى قرار بگيرند ۴ و اگر چنين امكانى وجود نداشت ، دستِ كم ، خطّى دور خود بكشند . ۵ توصيه به اين خط كشيدن ، از جنبه تأثير روانى آن بوده و اين ، همه كارى بوده كه در آن زمان مى توانسته اند انجام دهند ؛ چرا كه اين كار به اندازه خود ، مانع ريخته شدن حُجب و حيا مى شود . ۶
استتار به وسيله آب ، نمونه ديگر است . حضرت موسى عليه السلام تا بدنش در آب فرو نمى رفت ، لباس خود را از تن بيرون نمى آورد . ۷ مرسوم است كه همه پيش از ورود به آب ، لباس هاى خود را بيرون مى آورند ؛ امّا راه بهتر آن است كه پس از پوشيده شدن بدن به وسيله آب ، لباس ها از تن بيرون آورده شوند .
راه ديگر ، انتخاب جاى خلوت براى انجام دادن كارهايى است كه نياز به برهنه شدن دارد . بنى اسرائيل به صورت گروهى درون آب مى رفتند و حضرت موسى عليه السلامبه تنهايى . ۸
راه ديگر ، فاصله گرفتن از مردم و دور شدن از جمع است . نقل شده كه رسول خدا ، هنگام قضاى حاجت ، به اندازه اى از مردم فاصله مى گرفت كه ديده نمى شد . ۹ لذا هيچ گاه حضرت در اين حالت ، ديده نشد . ۱۰ درباره حضرت على عليه السلامنيز همين مطلب نقل شده است . ۱۱ همچنين رسول خدا به مردم

1.ر . ك : همان جا .

2.ر . ك : مجمع الزوائد و منبع الفوائد ، ج ۱ ، ص ۲۶۹ .

3.كنزالعمّال ، ح ۲۷۴۶۲ .

4.اين موضوع را مى توان از ديدگاه روان شناختى مورد بررسى هاى تجربى قرار داد .

5.ر . ك : صحيح البخارى ، ج ۱ ، ص ۷۴ ؛ مسند أحمد ، ج ۳ ، ص ۱۹۳ (ح ۸۱۷۹) .

6.ر. ك : مستدرك الوسائل ، ج ۱ ، ص ۲۴۹.

7.ر . ك : وسائل الشيعة (طبع مؤسسة آل البيت) ، ج ۱ ، ص ۳۰۵ .

8.ر . ك : همان ، ص ۳۰۶ .


پژوهشي در فرهنگ حيا
188

پوشيدگى و مصونيت

برهنگى ، طمع شيطان را برمى انگيزد ۱ و زمينه گناه را فراهم مى سازد . هر جا برهنگى وجود داشته باشد ، نگاه مسموم و شيطان ملعون نيز حضور دارند . وقتى نگاهى مسموم به بدنى برهنه يا نيمه عريان بيفتد ، غريزه جنسى تحريك مى شود و آتش شهوت ، شعله ور مى گردد . اين آتش شعله ور ، ممكن است پيامد ناگوار و پشيمان كننده اى داشته باشد ... امّا پوشش ، همانند قلعه اى بدن را در بر مى گيرد و از نگاه مسموم ، ايمن مى سازد . ايمنى و مصونيت ، از پيامدهاى مثبت پوشيدگى است . رسول خدا ، از يكى از انواع پوشش به عنوان سِپَر ياد كرده و از مردان خواسته تا به وسيله آن ، از زنان خود ، مراقبت و محافظت كنند . ۲ قرآن كريم نيز پوشش زن را مايه ايمنى از آزار مردان هوسباز دانسته است . ۳

پوشش دوم و انواع آن

از مجموع آنچه گفتيم ، روشن شد كه هر چه حيا بيشتر باشد ، پوشيدگى بيشتر است . حياى ضعيف ، گاه به نامناسب بودن لباس هاى فرد ، منجر مى شود . انسان باحيا ، در منظر ديگران برهنه نمى شود و از لباس هاى بدن نما استفاده نمى كند و اگر در مواردى (مثل استحمام و شنا كردن) نياز به بيرون آوردن لباس باشد ، از پوشش هاى ديگر استفاده مى كند . اين پوشش ها را مى توان «پوشش دوم» ناميد . استفاده از پرده و يا چارديوارى محفوظ ، يكى از انواع اين پوشش هاست . پيامبر صلى الله عليه و آلههر گاه مى خواست غسل كند ، كسى به وسيله پرده ، ايشان را مستور مى ساخت . گاهى دخترش فاطمه عليهاالسلام اين كار را انجام مى داد ، ۴ گاه يكى از

1.امام على عليه السلام مى فرمايد : «إذا تعرى الرجل نظر إليه الشيطان فطمع فيه ؛ فاستتروا ؛ وقتى كسى عريان شود ، شيطان به او نظر مى اندازد و در او طمع مى كند ؛ پس خود را بپوشانيد» . (التهذيب ، ج ۱ ، ص ۳۷۳ ؛ الخصال ، ج ۲ ، ص ۶۳۰ ؛ تحف العقول ، ص ۱۱۹ ؛ بحار الأنوار ، ج ۱۰ ، ص ۱۰۸)

2.ر . ك : الجامع الصغير ، ج ۱ ، ص ۲۰ (ح ۹۹ .)

3.احزاب ، آيه ۵۹ .

4.ر . ك : صحيح البخارى ، ج ۱ ، ص ۷۴ .

  • نام منبع :
    پژوهشي در فرهنگ حيا
    سایر پدیدآورندگان :
    عبّاس پسنديده
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1383
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 9076
صفحه از 388
پرینت  ارسال به