187
پيامبر اعظم از نگاه قرآن و اهل بيت

جوانى هجده ساله ، فرمانده نبرد با روميان

۱۶۷.پيامبر خدا ، در روزهاى آخر زندگى خود ، مسلمانان را براى جنگ با كشور نيرومند روم ، بسيج كرد . تمام افسران ارشد ، فرماندهان سپاه اسلام ، و بزرگان مهاجران و انصار ، در اين لشكر عظيم ، گِرد آمده بودند . براى فرماندهى چنين سپاهى ، بى ترديد ، بايد لايق ترين افسران انتخاب مى شد . پيامبر اسلام ، اسامة بن زيد را كه جوانى هجده ساله بود ، طلبيد و فرماندهى لشكر را به او واگذار كرد . اين اقدام پيامبر صلى الله عليه و آله ، براى بسيارى از اصحاب بزرگ او ، خصوصاً در شرايط سياسى آن روزها ، قابل قبول نبود و لذا زبان به اعتراض گشودند كه : اين جوان را بر مهاجران سابقه دار مى گمارد! پيامبر خدا ، در حالى كه از اين سخن به خشم آمده بود ، بَر فراز منبر قرار گرفت و بعد از حمد و ثناى الهى فرمود :
همانا مردم به فرماندهى اسامه ، زخمِ زبان زدند . آنان ، پيش از اين نيز نسبت به فرماندهى پدر اسامه ، چنين كرده بودند ، در حالى كه آن دو ، شايسته فرماندهى بودند و اسامه ، از دوست داشتنى ترين فرماندهان (/ خاندان ها) ۱ در نزد من است . شما را نسبت به اسامه ، به نيكى سفارش مى كنم .

1.«فرماندهان (/ خاندان ها)» ، ترجمه واژه «آل» در متن عربى است و اين واژه ، اسم است و تمييز براى «أحَبّ» ، و در تمام نسخه هاى چاپى تحقيق شده الطبقات الكبرى نيز به همين گونه (آلاً) ضبط شده است ؛ ليكن برخى احتمال مى دهند كه اين كلمه ، حرف تنبيه «ألا» باشد كه بر سر فعل «فاُوصيكم» آمده است . بدين ترتيب ، ترجمه چنين خواهد شد : « ... و اسامه ، از دوست داشتنى ترينِ مردمان در نزد من است . آگاه باشيد كه شما را ...» .


پيامبر اعظم از نگاه قرآن و اهل بيت
186

قائدُ حَربِ الرُّومِ ، شابٌّ في الثامنة عشرَةَ

۱۶۷.استنفر النّبيّ صلى الله عليه و آله في أواخر حياته لقتال دولة الروم العظمى، فانخرط في جيش المسلمين كبار قوّاد جيشه صلى الله عليه و آله ووجوه المهاجرين والأنصار. وكان من البديهي أن يولّي أمر هذا الجيش أكثر قوّاده كفاءة. فأمّر عليه اُسامة بن زيد بعد أن دعاه ، وكان له من العمر آنذاك ثمانية عشرة عاما. ۱ يقع هذا القرار محلاًّ لاعتراض وجوه الصحابة سيما في تلك الظروف السياسية الحسّاسة، ۲ فكشفوا عمّا في الضمير وبسطوا ألسنتهم بالقول: فَتَكَلَّمَ قَومٌ وقالوا : يُستَعمَلُ هذَا الغُلامُ عَلَى المُهاجِرينَ الأَوّلينَ . ۳ فلمّا بلغ النّبي صلى الله عليه و آله ذلك خرج فرقى المنبر مغضبا ، فقال بعد الحمد والثناء: إنَّ النّاسَ قَد طَعَنوا في إمارَةِ اُسامَةَ ، وقَد كانوا طَعَنوا في إمارَةِ أبيهِ مِن قَبلِهِ ، وإنَّهُما لَخَليقانِ لَها وإنَّهُ لَمِن أحَبِّ النّاسِ إلَيَ آلاً ، فَاُوصيكُم بِاُسامَةَ خَيرا . ۴

1.الطبقات الكبرى : ج ۴ ص ۶۶ .

2.راجع : موسوعة الإمام عليّ بن أبي طالب عليه السلام : ج ۲ ص ۳۹۵ ـ ۴۰۱ (إنفاذ جيش اُسامة) .

3.الطبقات الكبرى : ج ۲ ص ۱۹۰ .

4.الطبقات الكبرى : ج ۲ ص ۲۴۹ ، صحيح البخاري : ج ۳ ص ۱۳۶۵ ح ۳۵۲۴ نحوه .

  • نام منبع :
    پيامبر اعظم از نگاه قرآن و اهل بيت
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدى رى‏شهرى، ترجمه: حمیدرضا شیخى
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1385
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 2254
صفحه از 284
پرینت  ارسال به