407
تاريخ حديث شيعه در سده هاي هشتم تا يازدهم هجري

و منتشر شد و به بلاد فارسى زبان رفت و نام او را در ميان توده شيعه جاودانه كرد. ۱
علاّمه مجلسى ، آثار فارسى خود را در محورهاى مختلفى نظير: فقه ، اعتقادات ، نجوم ، دعا ، تاريخ ، حديث و ادب ، نگاشته است. به لحاظ تناسب بحث ، برخى از آثار وى در حوزه حديث كه به زبان فارسى نگاشته شده اند، از اين قرار است: ۲
۱) ترجمه و شرح «حديث ستّة أشياء» ۳ (روايت كلينى در كتاب الكافى) . ۴
۲) ترجمه عهد مالك اشتر ۵ در دو فصل. فصل اوّل ، در ترجمه نامه معروف حضرت امير عليه السلام به مالك اشتر. فصل دوم ، ترجمه سه حديث ديگر كه با آن نامه تناسب دارند.
۳) شرح هاى متعدّد و پراكنده اى بر مشكلات احاديث و احاديث تك نگار ، از جمله ، حديث خضر ، حديث الوعد والوعيد ، چهارده حديث و... كه در فصل بعد (محور حاشيه نويسى) بدانها اشارت رفته است.

1.همان ، ص ۹۴.

2.براى آشنايى بيشتر ، ر.ك: نسخ خطّى كتاب خانه آية اللّه مرعشى ، ج ۱ ، ص ۲۰۵ ـ ۲۱۹.

3.الذريعة ، ج ۴ ، ص ۹۶؛ نسخ خطّى كتاب خانه آية اللّه مرعشى ، ج ۱ ، ص ۲۰۹.

4.از امام صادق عليه السلام منقول است: «ستة أشياء ليس للعباد فيه صنع: المعرفة والجهل والرضا والغضب والنوم واليقظه».

5.الذريعة ، ج ۴ ، ص ۱۱۹.


تاريخ حديث شيعه در سده هاي هشتم تا يازدهم هجري
406

كه وى: اوّلاً مخاطبان خود را در اين نگاشته ها ، مردم شيعه ناآشنا يا كم اطّلاع از مطالب دينى مى داند و به هيچ روى با عالمان دين ، سخن نمى گويد ۱ و اين ، از افتخارات بزرگ علاّمه مجلسى است كه در كار تأليف ، تنها قشر خاصّى از علما را در نظر نداشته است ، به طورى كه پاسخگوى نيازهاى علمى و فرهنگى جامعه نباشد؛ بلكه وى براى همه اقشار و در همه سطوح مختلف ، تأليف دارد. ۲ به قول ادوارد براون ، مجلسى به زبان فارسى با زبان ساده و قابل فهم ، چيز مى نوشته و انشاى كتاب هاى او ، به طور كلّى ، خيلى ساده و درست و عارى از صنايع بديعى است ۳ و خود علاّمه مجلسى مى نويسد:
و مقيّد بر نيكى عبارات و حُسن استعارات نگرديده ، به عبارت قريبه به فهم ، مضامين آن را ادا كنيم. ۴
ثانيا مجلسى با اعتقاد به اين اصل كه ارائه دستاوردهاى پيشينيان در عرصه هاى دينى و نيز برگردان مآخذ حديثى و دينى به زبان فارسى ، از بهترين روش هاى آگاهى رساندن به خلق خدا و ارشاد آنان است ، به ترجمه آثار بسيارى دست زد. ۵
ثالثا مجلسى ، مسائل و نيازهاى زمان خود را همواره مطمحِ نظر قرار مى داد و باتوجّه به نفوذ معنوى و اجتماعى خود ، رسالت دينى امر به معروف و نهى از منكر از ياد نمى برد. ۶
در هر صورت ، آثار فارسى علاّمه مجلسى ، احتمالاً به دليل سادگى و روانى ادبى و علمى ، و چه بسا به دليل كثرت دستْ پروردگان و شاگردانش ، در همان روزگار ، تأليف

1.علاّمه مجلسى ، ص ۹۲.

2.آشنايى با بحارالأنوار ، ص ۵۳.

3.تاريخ ادبيات فارسى ، ج ۴ ، ص ۲۷۹ ـ ۲۹۲.

4.عين الحياة ، ص ۲.

5.همان ، ص ۹۳.

  • نام منبع :
    تاريخ حديث شيعه در سده هاي هشتم تا يازدهم هجري
    سایر پدیدآورندگان :
    علی نقی خدایاری و الیاس پور اکبر
    تعداد جلد :
    5
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1385
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 3913
صفحه از 461
پرینت  ارسال به