359
تاريخ حديث شيعه در سده هاي هشتم تا يازدهم هجري

اعتقادى و آنچه فرا گرفتن آن بر هر مسلمان ، لازم است كه تأليف آن به سال ۱۰۴۲ ق ، به پايان رسيده است.
۸ . الأربعين فى إمامة الطاهرين ، از ملاّ محمّد طاهر بن حسين شيرازى قمى (م ۱۰۹۸ ق). چهل دليل عقلى و نقلى قطعى است بر اثبات امامت ائمه معصوم با پيش گفتارى در احاديث و روايت هايى كه اهل سنّت در امامت حضرت اميرمؤمنان نقل كرده اند و پاسخ با استفاده از گفته ها و شبهات آنها ، و خاتمه اى درباره پاره اى از عقايد آنان در اصول و فروع دين و مسائل اعتقادى.
دوم . حوزه اى كه بيشتر جنبه درونْ مذهبى داشت و احاديثى بود كه عالمان دين ، حكومت صفويه و حاكمان ، آن را با اين احاديث ، منطبق مى ساختند. منسوب است كه شيخ بهايى ، به نقل از پدر خويش ، حديثى را از امام على عليه السلام بدين مضمون نقل مى كند:
إنّ لنا بأردبيل كنزا وأىّ كنز ، ليس بذهب ولا فضّة ولكنّه رجل من أولادى يدخل تبريز مع إثنا عشر ألف راكبا بغلة شهباء وعلى رأسه عصابة الحمراء. ۱
اين حديث در منابع معتبر حديثى يافت نشد.
در شرح حديث « دولتنا فى آخر الزمان » ، ۲ كه مؤلّف آن ، نامعلوم است ، نويسنده ، سعى در تطبيق دولت صفويه با اين حديث دارد و براى آن ، دوازده دليل آورده است.
علاّمه محمّد باقر مجلسى ، به سال ۱۰۷۸ ق ، در رساله اى كه در ترجمه و شرح

1.همانا كه در اردبيل براى ما گنجى است و چگونه گنجى كه از طلا و نقره نيست؛ اما مردى است از اولاد من كه با دوازده هزار سوار ، بر اسب سفيد وارد تبريز مى شود و سربندى سرخ بر سر دارد (ر .ك : خلاصة التواريخ ، ص ۷۵؛ فارس نامه ناصرى ، ج ۱ ، ص ۳۶۹؛ تاريخ ادبيات در ايران ، ص ۱۰) .

2.فهرست نسخ خطّى كتاب خانه آية اللّه مرعشى ، ج ۴ ، ص ۱۵۴.


تاريخ حديث شيعه در سده هاي هشتم تا يازدهم هجري
358

۱. فتوحات القدس يا فواتح المِسك ، ۱ از سيّد يوسف بن محمّد حسين استرآبادى (ق ۱۱ ق) . در بيان فضايل و معجزات ائمه معصوم عليهم السلام به زبان فارسى در پانزده باب ، كه مؤلّف در سال ۱۰۰۶ ق ، شروع به تأليف آن كرد و به سال ۱۰۴۱ ق ، به پايان رساند.
۲. احقاق الحق و إزهاق الباطل ، از قاضى نور اللّه شوشترى (مق ۱۰۱۱ ق) . ۲ قبلاً بدان اشاره شد.
۳. خير الكلام ، فى المنطق والكلام ، وإثبات إمامة كلّ واحد من ائمة الأنام ، ۳ از سيّد خلف بن سيّد عبدالمطّلب موسوى مشعشعى حويزى (م ۱۰۷۴ ق) . حاوى مباحث بسيار مفصّل عقلى و نقلى در موضوعات مختلف اعتقادى ، بخصوص امامت است.
۴. حديقة الشيعة، ۴ منسوب به مقدّس اردبيلى (م ۹۹۳ ق) . در اثبات نبوّت خاصّه و عامّه است.
۵ . حق اليقين ، ۵ از محمّد باقر مجلسى . در اصول پنجگانه دين با توضيح بيشتر درباره امامت و ذكر ضروريات دين است.
۶. حياة القلوب ، ۶ از محمّدباقر مجلسى در احوال انبيا و ائمه عليهم السلام در سه مجلّد به زبان فارسى است : جلد اوّل ، در بيان اُمَم گذشته ؛ جلد دوم ، در بيان احوال پيامبر صلى الله عليه و آله ؛ جلد سوم ، در بيان احوال ائمه و جانشينان آنها.
۷. علم اليقين فى أصول الدين ، از ملاّ محسن فيض كاشانى (م ۱۰۹۱ ق) . حاوى مباحث مفصّلى است مستفاد از قرآن كريم و احاديث اهل بيت عليهم السلام در شناختن اصول

1.همان ، ج ۱۶ ، ص ۳۶۶.

2.همان ، ج ۱ ، ص ۲۹۰.

3.همان ، ج ۷ ، ص ۲۸۵؛ فهرست نسخ خطّى كتاب خانه آية اللّه مرعشى ، ج ۱ ، ص ۳۵۲.

4.الذريعة ، ج ۶ ، ص ۳۸۵.

5.همان ، ج ۷ ، ص ۴۰.

6.همان ، ص ۱۲۱.

  • نام منبع :
    تاريخ حديث شيعه در سده هاي هشتم تا يازدهم هجري
    سایر پدیدآورندگان :
    علی نقی خدایاری و الیاس پور اکبر
    تعداد جلد :
    5
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1385
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 3970
صفحه از 461
پرینت  ارسال به