جهت ، من دوست دارم احاديث آنها را از كتاب هاى خودشان نقل كنم و چون «جامع الأصول» ۱ بهترين كتاب آنان است ، فراوان از آن نقل مى كنم. ۲
و امّا منظور ما از آرايش هاى حديثى عصر حاضر ، همان كارى است كه ملاّ محسن فيض انجام داد. وى كتاب إحياء علوم الدين امام محمّد غزالى را به روايت ائمه معصوم عليهم السلام آراست و آن را المَحَجّة البيضاء فى إحياء كتاب الإحياء نام نهاد.
محقّق ارجمند على اكبر غفّارى ، در مقدّمه خود بر اين كتاب به نقل از مدرّسى چهاردهى ، مؤلّف كتاب طبقات المفسرين ، آورده است:
كتاب «المحجّة البيضاء» كه در تهذيب «إحياء العلوم» غزالى نوشته شده است ، روايات فراوانى از ائمه عليهم السلام در علوم اخلاق ، علم نفس و ادب ، به صورت گسترده آورده است و در حقيقت ، كتاب تفسير قرآن و شرح احاديث اماميّه است. فيض ، در اين كتاب از عقايد و آراى غزّالى به صورت تحليلى بحث كرده و سپس با استناد كتاب خدا و سنّت پيامبر صلى الله عليه و آله ، به نقد و تهذيب آنها پرداخته و در همه تأليفات خويش براى آراى خود به قرآن و احاديث صادر از اهل بيت وحى ، استشهاد كرده است. ۳
آرايش هاى فيض در اين كتاب ، به دنبال پالايش هايى است كه در كتاب إحياء العلوم انجام داده است. او مى گويد به جاى كتاب «آداب السمع والوجد» بعد از كتاب «آداب المعيشة و أخلاق النبوة»، كتاب «آداب الشيعة و أخلاق الامامة» را قرار داده است؛ چرا كه سماع و وجد ، جزو مذهب اهل بيت عليهم السلام نيستند. ۴
1.جامع الأصول لأحاديث الرسول ، تأليف مبارك بن محمّد جزرى ، شافعى ، معروف به ابن اثير (م ۶۰۶ ق ) .
2.بحار الأنوار ، ج ۳۶ ، ص ۳۶۴؛ آشنايى با بحار الأنوار ، ص ۱۴۹.
3.المحجّة البيضاء فى تهذيب الإحياء ، ج ۱ ، ص ۲۴.
4.همان ، ص۴ (مقدّمه) .
