15
تاريخ حديث شيعه در سده هاي هشتم تا يازدهم هجري

سلسله اى شد كه تا سال ۸۱۳ ق ، در بغداد و عراق عرب ، سلطنت كردند .
۲ . سلسله امراى چوپانى . فرزندان امير تيمور تاش بودند كه از ۷۴۰ تا ۷۵۹ ق ، در آذربايجان حكومت كردند .
۳ . سلسله آل مظفّر . فرزندان امير مظفّر كه پس از مرگ ابو سعيد ، در يزد و كرمان ، حكومتى برپا كردند . امير مبارزالدين محمّد ، پسر اميرمظفّر ، در سال ۷۴۰ ق ، قيام كرد . اين سلسله تا سال ۷۹۵ ق ، حكومت راندند . اينان بعدها بر فارس نيز استيلا يافتند .
۴ . خاندان اينجو . از سال ۷۴۲ تا ۷۵۸ ق ، در فارس و توابع آن ، فرمان راندند .

۳. حكومت تيموريان (۷۷۱ ـ ۹۱۱ ق)

از رخدادهاى مهم و در عين حال ، تلخِ تاريخ ايران در قرن هشتم ، يورش هاى سه گانه تيمور لَنگ به ايران در فاصله سال هاى ۷۷۰ تا ۸۰۷ هجرى است . در پى اين يورش ها ، افزون بر آسيب هاى انسانى ، اجتماعى و اقتصادى ، حكومت هاى محلّى مانند سربداران ، برافتادند و حكومت تيموريان روى كار آمد . بدين سان كه پس از مرگ تيمور لنگ ، به سال ۸۰۷ ق ، پسرش شاهرخ به حكومت رسيد و شهر هرات را پايتخت خود قرار داد .
او هنرمندان و دانشمندان را مى نواخت . جانشينان او ، يعنى الغ بيك و سلطان حسين بايقرا نيز كمابيش ، راه او را ادامه دادند . حكومت تيموريان تا اواخر قرن نهم ادامه داشت . در قرن نهم ، همچنين سلسله تركمان قراقويونلو (ح ۷۸۰ ـ ۸۷۴ ق) در شمال غربى ايران و مشرق آسياى صغير ، حكومت كردند . سلسله ديگر كه در اين قرن روى كار آمد ، سلسله آق قويونلو بود كه توسّط ابوالنصر حسن بيك ، معروف به «اوزون حسن» تأسيس شد . اين سلسله در آذربايجان ، قفقاز و ديار بَكر ، حكومت راندند .


تاريخ حديث شيعه در سده هاي هشتم تا يازدهم هجري
14

شده است ۱ . رجال پژوه پُركار و كتاب شناس برجسته شيعه ، ميرزا عبد اللّه افندى اصفهانى نيز بر آن است كه تشيّع ايران ، وامدار تلاش هاى سه نفر است : علاّمه حلّى ، محقّق كَرْكى و ملاّ حسن كاشانى . ۲
به طور كلّى ، گفته مى شود در روزگار اولجايتو ، مردم در رفاه بوده اند و كمتر به مردم ستم شده و در عصر او ، مذهب شيعه گسترش پيدا كرده و علم و ادب ، رونق يافته است . ۳
پس از مرگ اولجايتو در سال ۷۱۶ ق ، ابو سعيد بهادر خان به حكومت رسيد و تا سال ۷۳۶ هجرى حكومت كرد . از رخدادهاى ايّام حكومت او كشته شدن خواجه رشيدالدين به سال ۷۱۸ هجرى است .
ابو سعيدخان ، آخرين ايلخان بزرگ سلسله ايلخانان است . پس از مرگ وى ، اين سلسله به سرعت رو به انحطاط رفت و بدين ترتيب ، از سال ۷۳۶ تا ۷۵۶ ، چندين تن از ايلخانان در مناطق مختلف ايران به حكومت رسيدند . ۴

۲. ديگر سلسله هاى قرن هشتم

پس از مرگ ابو سعيد ، چند سلسله در نقاط مختلف ايران روى كار آمدند . برخى از اين سلسله ها عبارت اند از :
۱ . سلسله امراى ايلكانى يا آل جلاير. بنيانگذار اين سلسله، شيخ حسن بزرگ، پسر اميرحسين بن آقبوقا بن ايلكان نويان جلاير است. او در سال ۷۴۰ ق، پس از عزل شاه جهان تيمور (با تيمور لَنگ ، اشتباه نشود) ، اعلام استقلال كرد و بنيانگذار

1.در اين باره، ر.ك: مكتبة العلاّمة الحلّى، سيّد عبد العزيز الطباطبائى.

2.رياض العلماء، ج ۱، ص ۳۰۸.

3.تاريخ ايران پس از اسلام، ص ۴۵۷.

4.همان، ص ۴۶۵.

  • نام منبع :
    تاريخ حديث شيعه در سده هاي هشتم تا يازدهم هجري
    سایر پدیدآورندگان :
    علی نقی خدایاری و الیاس پور اکبر
    تعداد جلد :
    5
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1385
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 3850
صفحه از 461
پرینت  ارسال به