برخى از علما ، همانند مرحوم صاحب حدائق ، به خاطر ايجاد وحدت در بين اصوليان و اخباريان ، بسيارى از اين اختلافات را نمى پذيرند و سعى دارند آنها را كاهش دهند. ۱
برخى نيز اين اختلافات را صورى دانسته اند و از نظر وحدت ملاك و تمسّك به شريعت مقدّس اسلامى ، اختلافى بين اين دو مسلك نمى بينند ، با اين تفاوت كه «اخبارى ، وظائف مقرّره (وظايف مكلّفان هنگام جهل به حكم) را احكام تعبّدى تشخيص داده و برخى محقّقين از اصوليين ، برگشت آن وظايف را به تشخيص عقل دانسته و از آنها ، به احكام ظاهريّه بر سبيل مسامحه تعبير نموده اند». ۲
اختلافات اخباريان و اصوليان
در اين مجال ، در صدديم از ميان وجوه متعدّد اختلافات بين اين دو مسلك در حوزه هاى مختلف منابع فقه اسلامى (كتاب ، سنّت ، اجماع و عقل) ، اختلاف موجود در حوزه حديث را مورد بررسى قرار دهيم.
۱. منابع احكام نزد اصوليان عبارت اند از: كتاب ، سنّت ، اجماع و عقل؛ ولى نزد اخباريان عبارت اند از: كتاب و سنّت و در بعضى مواقع ، «منحصر است به سنّت» ، آن هم به «به سنّت رسيده از طريق صادقين عليهم السلام » . ۳
۲. اصوليان ، احاديث را به چهار نوع: صحيح ، حَسَن ، موثّق و ضعيف تقسيم مى كنند؛ ولى اخباريان ، احاديث را به دو نوع ، صحيح و ضعيف ، تقسيم مى كنند. ۴
۳. اصوليان ، اخبار صحيح را عبارت از اخبارى مى دانند كه تمام سلسله راويان
1.نقدى بر اخباريگرى ، ص ۲۰.
2.ياد نامه شيخ طوسى ، ج ۱ ، ص ۳۱۷: «اجتهاد در مسلك اصولى و اخبارى» ، جواد تارا.
3.نقدى بر اخباريگرى ، ص ۲۰.
4.روضات الجنات، ج ۱ ، ص۱۲۷ ؛ رساله فاروق الحق ، ص ۶.
