89
تاریخ حدیث شیعه در ماوراء النهر و بلخ

[۱۸. ]محمّد بن احمد بن حبیب بخاری

نام وی در سند روایتی در كتاب بشارة المصطفی آمده است. در این سند، اسحاق بن ابراهیم بن منصور بغدادی خیزرانی، شاگرد محمّد بن احمد بن حبیب بخاری است. محمّد بن احمد نیز با شش واسطه از پیامبر خدا صلی الله علیه و اله روایت نقل كرده است. این روایت می‌تواند بیانگر اندیشة شیعی وی باشد: «قال رسول الله صلی الله علیه و اله: من أراد أن یحیی حیاتی و یموت موتی و یدخل الجنّة التی وعدنی ربّی، فلیتول علی بن أبی طالب علیه السلام و ذریته، فإنهم لم یخرجوكم من باب هدی و لم یدخلوكم فی باب ضلالة».۱

سدة چهارم هجری

[۱۹. ]ابراهیم بن محمّد بن عبد الله بن یزداد (ابو اسحاق)

شیخ ابو اسحاق ابراهیم بن محمّد بن عبد الله بن یزداد بن علی ابن عبد الله رازی بخاری، از راویان احادیث در بخاراست.۲ او نخست در ری ساكن بود و سپس به بخارا سفر كرد و در همان جا به تدریس پرداخت. ابراهیم بن محمّد، از راویان روایات امام رضا علیه السلام است. او به سال ۳۹۷ ق، كتاب مسند الرضا علیه السلام ـ اثر داوود بن سلیمان غازی ـ را در شهر بخارا برای شاگردش ابو احمد حمزة بن فضالة بن محمّد هروی قرائت كرد. ابراهیم رازی بخاری، به واسطة سماع از استادش ابو الحسن علی بن محمّد بن مهرویه قزوینی (م۳۳۵ق) در قزوین، كتاب را از گردآورندة آن شنیده است.۳

[۲۰ ].ابو جعفر بن ابی عوف

شیخ طوسی، نام وی را در شمار راویان با واسطه از معصومان علیهم السّلام آورده است و بسیار مختصر توضیح داده است که او از اهالی بخارا بوده و از شاگردان عیّاشی

1.. بشارة المصطفی، ص۹۴، ح۲۸.

2.. مسند الرضا علیه السلام، داوود بن سلیمان الغازی، ص۱۹.

3.. همان‌ جا.


تاریخ حدیث شیعه در ماوراء النهر و بلخ
88

برخی از اسامی‌ اجدادشان با یکدیگر متفاوت است!۱

[۱۶. ]صالح بن محمّد بغدادی (ابو علی)

او ابو علی صالح بن محمّد بن عمرو بن حبیب بن حسان بن منذر بن عمار، ملقّب به جزرة از محدّثان نامور اهل سنّت در نیمة دوم سدة سوم هجری است.۲ شیخ صدوق در الخصال، روایات فراواني را به واسطة محمّد بن جعفر بُندار از وی گزارش کرده است.۳ زندگی علمی او پُر فراز و نشیب بوده و در پایان عمر به بخارا آمد و در ذی‌حجّة سال ۲۹۳ یا ۲۹۴ ق، در آن دیار وفات یافت.۴

[۱۷. ]عبّاس بن عبد الله بخاری(ابو الفضل)

شیخ صدوق با سه واسطه، از وی روایتی را در بارة علّت برتری انبیا و حجج الهی بر ملائکه نقل کرده است.۵ در سند این روایت، فرات بن ابراهیم بن فرات کوفی و ابو صلت هروی وجود دارد. این روایت، از امام رضا علیه السلام است و ایشان از اجدادشان از پیامبر خدا صلی الله علیه و اله مطالبی را طرح می‌کنند که نشان اعتقاد شیعیِ راویان موجود در سند است. پیامبر صلی الله علیه و اله پس از آن که برتریِ خود را بر ملائکه و ديگر انبیا مطرح می‌کند، به امام علی علیه السلام می‌فرماید: «والفضل بعدی لك یا علی و للأئمّة من بعدك، و إنّ الملائكة لخدّامنا و خدّام محبّینا».۶

روایت پیش گفته، طولانی است، و مطالب آن، اعتقادات ویژة شیعی و نزدیک به غلو دارد.

1.. دلائل الإمامة، ص۲.

2.. تاریخ بغداد، ج۹، ص۳۲۲ ـ ۳۲۳، ش۴۸۶۲.

3.. الخصال، ص۱۶۵، ح۲۱۷ و ص۱۷۷، ح۲۳۶ ـ ۲۳۷ و ص۱۷۸، ح۲۳۸ و ص۳۲۰، ح۶ و ص۶۰۱، ح۵.

4.. تاریخ بغداد، ج۹، ص۳۲۷، ش۴۸۶۲.

5.. علل الشرائع، ج۱، ص۵، ح۱؛ عیون أخبار الرضا علیه السلام، ج۲، ص۲۳۶ ـ ۲۳۹.

6.. علل الشرائع، ج۱، ص۵ ـ ۷، ح۱.

  • نام منبع :
    تاریخ حدیث شیعه در ماوراء النهر و بلخ
    سایر پدیدآورندگان :
    مهدی غلامعلی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 38411
صفحه از 356
پرینت  ارسال به