هم او در توصیف این اقلیم ادامه میدهد: «اقلیمی بزرگ در ماوراء النهر از كشور هیاطله، میان سیحون و سمرقند در بیست و شش فرسنگی سمرقند و در شمار اقلیم چهارم است.... و استخری گوید: [اشروسنه، نام اقلیم است، چنان كه سغد نیز نام اقلیم است، شهری یا جایی بدین نام نباشد.]و بیشتر آن كوهستانی است. شهرستانهایی از ماوراء النهر که در پیرامون آن است، عبارتاند از: فَرغانه در شرق و سمرقند در غرب، چاچ و بخشی از فَرغانه در شمال و چغانیان و شومان و ولاشگرد و راشت در جنوب».۱
ب. ویژگیها
اُشرُوسَنَه، ناحیهای بسیار بزرگ و آباد بوده که نعمتهای فراوانی را از میوههای گوناگون ـ بویژه انگورـ و در کوههایش نیز معادن آهن را در خود جا داده بود.۲
این اقلیم، بسیار گسترده بوده و آبادیهای متعدّدی را در بر داشته است به گونهای که گفته شده چهارصد آبادی در آن وجود داشته است.۳ اشروسنه، گذشته از اینکه دارای دار الإماره و مسجد جامع بوده، ضرب سکه نیز در آن صورت میگرفته است.۴
شهر بزرگ اُشروسنه، «بلسان» نامیده میشود و از دیگر شهرهایش میتوان به: بُنْجِیكَتُ، ساباط، رامین، دارَك۵ و خَرَقانَه، اشاره کرد.۶ امیرنشین این اقلیم، «بُنجِیكَت» است.۷
صاحب حدود العالم، معتقد است که این اقلیم، تنها یک شهر داشته است؛ ولی نامی از آن شهر نمیبَرَد که احتمالاً مقصودش همان «بلسان» بوده است. او بر
1.. همان جا.
2.. حدود العالم من المشرق إلی المغرب، ص۱۳۴.
3.. الروض المعطار فی خبر الأقطار، ص۶۰.
4.. همان جا.
5.. اسم این شهرها را «زامین، ساباط و ذرک» نیز گفتهاند ( الكتاب العزیزی أو المسالک و الممالک، ص۱۶۱).
6.. معجم البلدان، ج۱، ص۲۴۳.
7.. همان جا.