دیده میشود. روایات تفسیری او نیز به همین منوال است. برای نمونه، در تفسیر «الكلمات التی تلقّاها آدم من ربّه فتاب» نقل میكند كه آن كلمات، سوگند آدم به حقّ پنج تن آل عبا بوده است.۱
روایات او در متون اهل سنّت نیز شبیه به متون شیعه است. مثلاً روایت نبوی «الناس من شجر شتّی و أنا وعلی من شجرة واحدة»،۲ یا روایت مشهور دوات و صحیفه در هنگام وفات،۳ یا جریانات شورا و غصب خلافت،۴ و یا روایت لعن ابو موسی اشعری،۵ از آن جمله است. خطیب بغدادی به نقل از شاگرد محمّد بن علی، او را در روایت ثقه، مأمون و دارای خردی نیكو معرّفی كرده است.۶ امّا نقل روایات مخالف اعتقادات عامّه توسّط وی سبب شده كه افرادی همچون ابن عدی۷ و ابن حجر۸ وی را متهم كنند و حتّی ابن عدی در بارة او چنین گفته است: «البلاء عندی الحدیث من العطّار. و قال عنده العجائب».۹ این دیدگاههای عالمان اهل سنّت و متون روایی موجود از محمّد بن علی بن خلف، این گمانه را تقویت میكند كه وی محدّثی شیعی بوده است.
۵. ارتباط حوزه حدیثی بلخ با دیگر حوزهها و مدارس حدیثی
الف. مدینه
شماری از راویان بلخی به مدینه میآمدند تا از اهل بیت علیهم السّلام بهره گیرند. آوازة علم امام صادق علیه السلام در عصر خویش، به دورترین مكانهای بلاد اسلامی همانند
1.. الخصال، ص۲۷۰، ح۸.
2.. المعجم الأوسط، ج۴، ص۲۶۳.
3.. همان، ج۵، ص۲۸۵.
4.. همان جا.
5.. لسان المیزان، ج۵، ص۲۹۰، ح۹۸۸.
6.. تاریخ بغداد، ج۳، ص۲۶۹، ح۱۳۱۸.
7.. میزان الاعتدال، ج۳، ص۶۵۱، ح۷۹۶۲.
8.. لسان المیزان، ج۵، ص۲۹۰، ح۹۸۸.