295
تاریخ حدیث شیعه در ماوراء النهر و بلخ

رضا علیه السلام معرّفی كرده است.۱

ظاهراً وی با هشام بن ابراهیم عبّاسی ـ كه در خدمت امام رضا علیه السلام بوده ـ متفاوت است.

چهار. غزنه

[۸۱‌.] احمد بن محمّد تمیمی

سیّد ابن طاووس در المجتنی من دعاء المجتبی، روایتی را از كتاب العملیات الموصلة إلی ربّ الأرضین و السماوات تألیف ابو الفضل یوسف بن محمّد بن احمد، معروف به ابن خوارزمی، آورده است كه در سند آن، نام «ابو منصور احمد بن محمّد تمیمی» دیده می‏شود.۲ در این سند آمده است كه وی روایت را در غزنه برای شاگردش ابو عبد الله‏ حسین بن حسین بن خلف كاشغری، قرائت كرده است. از سند روایت می‏توان دریافت كه تمیمی در قرن پنجم می‏زیسته است. متن این روایت نبوی در بارة فوائد سورة توحید و بركات قرائت آن پس از هر نماز است.

[۸۲‌.] عبد الله‏ بن حسین بن محمّد غزنوی

نام «عبد الله‏ بن حسین بن محمّد غزنوی» در سند منقبت یازدهم كتاب مائة منقبة اثر محمّد بن احمد قمی(م۴۱۲ق) آمده است؛۳ ولی می‏دانیم كه نویسنده در این كتاب، روایاتی را در باره مناقب امام علی علیه السلام از عالمان اهل سنّت گرد آورده است. بنا بر این، او نیز یك راوی سنّی است كه نامش در اسناد متون روایی شیعه آمده است.

1.. رجال الطوسی، ص۳۶۸، ص۵۴۷۶.

2.. المجتنی من دعاء المجتبی، ص۸۸ ـ ۹۰.

3.. مائة منقبة، ص۳۰.


تاریخ حدیث شیعه در ماوراء النهر و بلخ
294

دیگر روایات ابراهیم نیز نشان از پایبندی او به تشیّع امامی دارد.

[۷۹‌.] ابو سلیمان ختّلی

ابو سلیمان ختلی، از راویان احادیث اهل بیت علیه السلام است. شیخ طوسی، نام او را در باب «من لم یرو عن أحدهم علیهم السّلام» آورده است.۱ شیخ طوسی و نجاشی، نام وی را «ابو سلیمان جبلی» ذكر كرده‏اند؛۲ ولی علّامه حلی در إیضاح الاشتباه،۳ آقا بزرگ تهرانی۴ و سیّد محسن امین۵ وی را «ختلی» معرّفی كرده‏اند.

ابو سلیمان ختلی، دارای كتاب حدیث بوده و شاگردش ابو جعفر احمد بن ابی عبد الله‏ برقی، این كتاب را روایت كرده است.۶

[۸۰‌.] هشام بن ابراهیم ختّلی

هشام بن ابراهیم ختّلی مشرقی، از اصحاب امام رضا علیه السلام است‌. او در سال ۱۹۹ق، در خراسان همراه گروهی از راویان بزرگ شیعه خدمت امام رضا علیه السلام رسیده و شاهد یك گفتگوی مهمّ درون‌گروهی شیعی بوده است.۷روایات او گویای اعتقاد امامی اوست.۸ وی را در حدیث ستوده‏اند و گویا امام علیه السلام از او به نیكی یاد كرده است.۹

به نظر می‏رسد كه وی همان «هشام بن ابراهیم احمر» است كه برقی وی را از راویان امام كاظم علیه السلام و امام رضا علیه السلام دانسته۱۰ و شیخ طوسی نیز او را راوی امام

1.. رجال الطوسی، ص۴۵۲، ش۶۴۲۵.

2.. رجال الطوسی، ص۴۵۲، ش۲۶؛ الفهرست، طوسی، ص۵۲۸، ش۸۴۹؛ رجال النجاشی، ص۴۵۸، ش۱۲۴۹.

3.. ایضاح الاشتباه، ص۳۲۳، ش۷۷۸.

4.. الذریعة، ج۶، ص۳۰۸، ش۵۹.

5.. اعیان الشیعة، ج۲، ص۳۵۸، ش۱۹۸۶.

6.. الفهرست، طوسی، ص۵۲۸، ش۸۴۹؛ رجال النجاشی، ص۴۵۸، ش۱۲۴۹.

7.. اختیار معرفة الرجال، ج۱، ص۴۹۸، ح۹۵۶.

8.. همان، ص۳۵۷ ـ ۳۵۸، ح۲۲۹.

9.. خلاصة الأقوال، ص۹۰، ش۱۰.

10.. رجال البرقی، ص۵۱.

  • نام منبع :
    تاریخ حدیث شیعه در ماوراء النهر و بلخ
    سایر پدیدآورندگان :
    مهدی غلامعلی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 38340
صفحه از 356
پرینت  ارسال به