منصور بن بهرام استاد حسین بن حسن بوده و شمس الاسلام ابو القاسم زید بن محمّد بن حسین (م۵۱۷ق) نیز از شاگردان اوست.۱ همچنین محمّد بن محمّد قطوانی ـ از عالمان اهل سنّت ـ در مجلس درس وی در سمرقند حاضر شده است.۲
اگرچه برخی او را از بزرگان شیعه دانستهاند،۳ ولی دلیل آشكاری بر تشیّع او در دست نیست. از سوی دیگر، اقبال علمای عامه به وی در نقل روایاتش۴ و تعبیر از او با عنوان «حافظ»،۵ بیشتر بر سنّي بودن او دلالت دارد.
به نظر میرسد كه وی همان ابو عبد الله كاشغری حسین بن خلف بن جبرئیل است كه واعظ و نویسندة بیش از یكصدو بیست اثر بوده و در سال ۴۸۴ هجری در بغداد وفات یافته است.۶
راویانی كه تاریخ حیاتشان كشف نشد
[۸۱ ].سید عقیل بن محمّد سمرقندی
عالم و واعظ بوده است.۷ شیخ عبد الجلیل قزوینی رازی در كتاب نقض ـ در متنی ناتمام ـ گفته است: «و سیّد امام صدر الدین سمرقندی، عالم و مذكر و برادرش سیّد امام بدر الدین عقیل عالم و بزرگ و كبار سادات در حدود پارس و كرمان...».۸ این متن، نشانگر آن است كه وی احتمالاً در خارج از موطن اصلیاش میزیسته است.
1.. مجلۀ تراثنا، ش۳۷، ص۱۷۹.
2.. المجتنی من دعاء المجتبی، ص۸۸.
3.. أعیان الشیعة، ج۵، ص۴۷۸؛ الذریعة، ج۱۲، ص۴.
4.۰. تاریخ دمشق، ج۶۶، ص۲۳۴.
5.. أعیان الشیعة، ج۵، ص۴۷۸.
6.. الاعلام، زركلی، ج۲، ص۲۴۶.
7.. الفهرست، منتجب الدین، ص۹۰.
8.. نقض، ص۲۲۶.