الجمعة، كتاب صلاة الحوائج، كتاب صلاة الغدیر، كتاب صلاة الخوف، كتاب صلاة الاستسقاء، كتاب صلاة الكسوف، كتاب صلاة السفینة، كتاب الصلاة علی الجنائز، كتاب غسل المیّت، كتاب الجنائز.۱
از این آثار، تنها بخش نخستِ تفسیر العیّاشی باقی مانده كه در دو جلد به چاپ رسیده است و اخیراً توسط بنیاد بعثت، ضمن تحقیق و تصحیح این كتاب، مستدركی نیز از روایات تفسیری عیّاشی در دیگر كتب، گردآوری و به آن افزوده شده است. همچنین روایاتی از بخش دوم کتاب عیّاشی، در منابعی مانند مجمع البیان و شواهد التنزیل، نقل شده است.
همچنین طبرسی در مكارم الأخلاق از كتاب اللباس عیّاشی، روایات بسیاری را نقل كرده است.۲ با توجّه به این كه تنها اثر باقی مانده از وی، کتاب تفسیر اوست و این اثر میتواند بیانگر گوشهای از نگرش محدّثان سمرقند در سدة سوم هجری باشد، بایسته است كه این اثر بیشتر معرفی شود.
تفسیر العیّاشی، تفسیر روایی شیعی
تفاسیر روایی و اثری، از نخستین تفاسیری است که پس از نزول وحی شکل گرفت و نخستین شیوه تفسیری کتاب خدا بود که به برکت معصومان علیهم السّلام آغاز و به همّت راویان، حفظ شد. در میان آثار بسیاری از راویانِ حدیث، عناوینی به چشم میخورند که حاکی از تفاسیر مأثوری است که توسط آنان نگارش یافتهاند.۳ از قرن سوم تا پنجم هجري، نگارش احادیث تفسیری، قوّت و نظم
1.. رجال النجاشی، ص۳۵۰ ـ ۳۵۳.
2.. مستدركات علم رجال الحدیث، ج۷، ص۳۲۲ ـ ۳۲۳، ش۱۴۴۸۷.
3.. نجاشی بیش از چهل نفر از راویان را نویسندۀ کتاب تفسیر دانسته است که بیشتر آنها از راویان امامان هستند. با توجّه به این که در سدههای نخست هجری، معمولاً تفاسیر، به اقوال معصومان علیهم السّلام مستند بودهاند، به احتمال قوی، بیشتر این تفاسیر، رواییاند. ابان بن تغلب، حسین بن سعید، ابنعقده (م ۳۳۲ق)، ثابت بن دینار (م۱۵۰ق)، زیاد بن منذر، علی بن ابیحمزه، علی بن ابراهیم قمی، جابر بن یزید (م ۱۲۸ق)، محمّد بن اورمه، محمّد بن مسعود عیّاشی و یونس بن عبد الرحمان، از معروفترین افرادی هستند که نجاشی آنان را صاحب تفسیر معرفی کرده است (ر.ک: کتاب الشیخ النجاشی، حسن الحکیم، ص۱۹۷ ـ ۲۰۴).