315
تاریخ حدیث شیعه در ماوراء النهر و بلخ

پنج. ترمذ

یك راوی شیعیِ ترمذی به نام عبد الله بن قدامه از اصحاب امام ابو الحسن علیه السلام وجود دارد۱ که با توجّه به قرائنی همچون طبقة راوی، احتمالاً راوی امام هادی علیه السلام است.۲

شش. جوزجان

در سدة سوم، تنها از یك راوی شیعه در این شهر آگاهیم و او همان محمّد بن قاسم بن محمّد ارقط از نوادگان امام سجّاد علیه السلام است كه در جوزجان قیام كرد و شهر را تصرّف نمود؛ ولی سپاه معتصم عبّاسی با آنان جنگیدند و وی را به زندان افكندند.۳

هفت. فاریاب

جبریل بن احمد فاریابی مشهور به ابو محمّد كشّی،۴ تنها راوی شیعی این دیار و البتّه پُر‌‌روایت است كه در سدة سوم در كش مقیم بوده است.۵

هشت. ولایت صغانیان۶

نام یك راوی از این ولایت در متون روایی شیعه آمده است که «دارم بن قبیصة بن نهشل صغانی تمیمی دارمی سائح۷ نهشلی صغانی»۸ نام دارد و از راویان امام رضا علیه السلام است.۹

1.. كمال الدین و تمام النعمة، ص۴۱۳ و ۴۱۴.

2.. از آن جا كه صدوق با چهار واسطه از وی روایت كرده است، مراد از «ابو الحسن» نمی تواند امام رضا علیه السلام یا امام كاظم علیه السلام باشد.

3.. مستدركات علم رجال الحدیث، ج۷‌، ص۲۹۴، ش۱۴۳۳۱.

4.. لسان المیزان، ج۲، ص۹۴ ـ ۹۵، ش۳۰۰.

5.. رجال الطوسی، ص۴۱۸، ش۶۰۴۲.

6.. معرب «چغانیان» است. این منطقه در مسیر علیای آمو‌دریا (جیحون) قرار داشته و به اهالی آن چغانیانی یا چغانی (ضغانیانی یا صغانی) گفته می‏شود.

7.. رجال النجاشی، ص۱۶۲، ش۴۲۹.

8.. عیون أخبار الرضا علیه السلام، ج۱، ص۷۴، ح۳۱۷.

9.. رجال النجاشی، ص۱۶۲، ش۴۲۹؛ رجال الغضائری، ج۲، ص۲۷۸.


تاریخ حدیث شیعه در ماوراء النهر و بلخ
314

اعتماد ناحیة مقدّسه به شمار می‌رفته است.۱

دو. بامیان

تنها راوی شیعه این دیار، ابو هارون سُنجی۲ است. او از اهالی سُنْج (قریه‏ای از توابع بامیان) است. ابو هارون، استاد ِحدیث ِعبیس بن هشام (از اصحاب امام رضا علیه السلام) است.۳

سه. خُتَّل

نام دو راوی این شهر در متون رجالی شیعه به چشم می‌خورد: ابو سلیمان ختّلی،۴ استاد حدیث احمد بن ابی عبد الله‏ برقی۵ (م۲۷۴ یا ۲۸۰ق) و هشام بن ابراهیم ختّلی مشرقی از اصحاب امام رضا علیه السلام كه به سال ۱۹۹ق، در خراسان همراه گروهی از راویان بزرگ شیعه، خدمت امام علیه السلام رسیده و شاهد یك گفتگوی مهمّ درون‌گروهی بوده است.۶

چهار. كابل

در این قرن، تنها یك راوی شیعی در كابل شناخته شده است و او ابو عبد الله كابلی از راویان احادیث اهل بیت علیهم السّلام است. عیّاشی از او با دو واسطه روایت می‏كند.۷

1.. مستدركات علم رجال الحدیث، ج۸ ، ص۶۷ ـ ۶۸، ش ۷.

2.. رجال النجاشی، ص۴۵۵، ش۱۲۳۴.

3.. الفهرست، طوسی، ص۵۳۹، ش۸۸۱ و ص۵۴۳، ش۸۹۴؛ رجال النجاشی، ص۴۵۵، ش۱۲۳۴؛ رجال الطوسی، ص۳۶۲، ش۵۳۷۱.

4.. رجال الطوسی، ص۴۵۲، ش۶۴۲۵.

5.. الفهرست، طوسی، ص۵۲۸، ش۸۴۹؛ رجال النجاشی، ص۴۵۸، ش۱۲۴۹.

6.. اختیار معرفة الرجال، ج۱‌، ص۴۹۸، ح۹۵۶.

7.. کمال الدین و تمام النعمة، ص۳۳۰.

  • نام منبع :
    تاریخ حدیث شیعه در ماوراء النهر و بلخ
    سایر پدیدآورندگان :
    مهدی غلامعلی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 38544
صفحه از 356
پرینت  ارسال به