می‌کرد و همچنین ابراهیم بن علی، نزد حاکمان بعدی خراسان نیز محترم شمرده می‌شد.^۱ کشّی شاگرد او بوده و روایاتی را از وی گزارش کرده است.^۲ ابراهیم، شاگرد اسحاق بن ابراهیم موصلی (از شاگردان یونس بن عبد الرحمان) بوده است.^۳

[۱۱۲.] ابراهیم بن نصیر كشّی

از دانشمندان شیعی و مورد اعتماد و از محدّثان پُر روایت^۴ شهر كش است. وی نویسندة یك كتاب حدیث است.^۵ ابو عمرو كشّی و قاسم بن اسماعیل،^۶ شاگردان او بوده‌اند. كشّی، پنجاه و شش روایت از وی را در كتاب رجالش نقل كرده است.^۷ او برادر حمدویة بن نصیر كشّی، از راویان بی‌نظیر و پر روایت در كش بوده است.^۸

[۱۱۳.] جعفر بن معروف كشّی (أبو محمّد)

از راویان اهل كش، و وكیل از جانب امامان یا نوّاب امام عصر علیه السلام در آن دیار بوده است. او با معصومان علیهم السّلام نیز نامه‌نگاری داشته است. البته وی به صورت مستقیم از معصومان علیهم السّلام روایت نكرده است.^۹ جعفر بن معروف را بسیار اهل عبادت معرفی کرده‌اند.^۱۰

محمّد بن عمر بن عبد العزیز كشّی، شاگرد اوست و محمّد بن حسین بن ابی الخطاب ـ كه از اصحاب امام جواد علیه السلام و بزرگان شیعه بوده^۱۱ ـ و محمّد بن عیسی بن عبید بن یقطین^۱۲ ـ دانشمند برجستة شیعه در بغداد ـ استاد وی بوده است.

دست است. در پایان نسخه‌ای كه سیّد بن طاووس در اختیار داشته، چنین نوشته شده است: «فرغ ابو القاسم اللیث بن محمّد سنجری الكاتب من كتابه هذا الكتاب بكورة باب احد اعمال فرغانه عشیة یوم الجمعة الثانی عشر من جمادی الأولی سنة اثنین و سبعین و ثلاثمائة غفر الله له ذنوبه».^۱

بنا بر این، استنساخ كتابی كه روایات قاضی منصور بن محمّد را در بر داشته، در تاریخ دوازدهم جمادی الأولی سال ۳۷۲ق، انجام گرفته و سیّد بن طاووس بر این باور است كه استنساخ این نسخه از كتاب، در حیات خود مؤلّف انجام شده است. جالب این جاست كه در فرغانة آن دوران (قرن چهارم)، نه تنها كلاس حدیث برپا می‌شده، بلكه استنساخ كتاب‌های حدیث نیز صورت می‌گرفته است.

محدّثان اَخسیكث (اَخسِیكت)^۲

[۱۱۰.] محمّد بن جعفر بندار

او استاد شیخ صدوق است.^۳ روایات متعدّدی را صدوق از او گزارش كرده است. وی فقیه مردم اخسیكث بوده است^۴ و از آن جا كه این شهر از توابع فرغانه بوده، محمّد بن جعفر را فرغانی نیز گفته‌اند. بنا بر این، معرفی وی در شمار راویان فرغانه به تفصیل بیان شده است. گفتنی است كه سماع حدیث صدوق در اخسیكث بوده است.

و. محدّثان كش

[۱۱۱.] ابراهیم بن علی کوفی

او راوی و مصنّف بوده است.^۵ شیخ طوسی وی را با عباراتی چون «زاهدٌ عالمٌ قطن بسمرقند» ستوده است.^۶ نصر بن احمد ـ حاکم خراسان ـ او را احترام