ایلاق
[۹۲ ].بكر بن علی ابو محمّد حنفی (خثعمی) شاشی
بكر بن علی بن محمّد بن فضل مشهور به الحاكم ابو محمّد، از اساتید شیخ صدوق در منطقة ایلاق بوده است. از آن جا كه وی اصالتاً از اهالی منطقة شاش در ماوراء النهر است، معرفی وی را در ذیل راویان منطقة شاش آورده‌ایم.
[۹۳[جعفر بن علی بن احمد قمی ایلاقی(ابو محمّد)
جعفر بن علی بن احمد، از فقهای قمی است كه در ایلاق سكونت گزیده بود. او دانشمندی ثقه۱ و از مشایخ اجازه۲ به شمار می‌رفت. شیخ طوسی، او را معروف به ابن رازی دانسته و در شمار راویان با واسطه از معصومان علیهم السّلام آورده است.۳
جعفر بن علی قمی ایلاقی، استاد حدیث شیخ صدوق است و صدوق از او با عبارت «رضی الله عنه» یاد می‌کرد.۴ استاد خودِ جعفر نیز صاحب بن عبّاد بوده۵ و همچنین با یك واسطه، از صفوانی (شاگرد كلینی) و با سه واسطه از عبد العظیم حسنی، روایت نقل كرده است.۶
مرحوم سیّد محسن امین، بر این باور است كه در ذكر نام پدر جعفر، اشتباه رخ داده است. خلاصة كلام او چنین است: در بین نویسندگان در بارة چیستی نام پدر جعفر، اختلافاتی رخ داده است. افرادی همچون ابن طاووس در الدروع الواقیة و فلاح السائل، كراجكی در الفهرست و همچنین در سند تفسیر منسوب به امام عسكری علیه السلام نام پدر جعفر را «احمد بن علی» آورده‌اند و صاحب روضات الجنّات به سه اثر از آثار ابو محمّد جعفر بن احمد بن علی ایلاقی به نام‌های
1.. رجال ابن داوود، ص۸۶، ش۳۱۲.
2.. مستدركات علم رجال الحدیث، ج۲، ص۱۷۲.
3.. رجال الطوسی، ص۴۱۸، ش۶۰۳۶.
4.. التوحید، ص۴۱۷ ـ ۴۱۸.
5.. این مطلب، شاهدی بر حضور وی در ایام تحصیلش در ری بوده است.
6.. أعیان الشیعة، ج۴، ص۸۲ ـ ۸۳.
