391
تفسیر امامیه در پژوهش‌های غربی

اصطلاح‌نامه

اسرارآمیز/عرفانی/باطنی (mystical): معنی لغوی این اصطلاح انگلیسی «مرموز، اسرارآمیز، رازورزانه» و نیز «پوشیده و پنهان» و به تبع «عجیب و غریب و تا حدود زیادی ناشناخته» است و به همین دلیل است که برای اشاره به مرام‌های عرفانی هم از این اصطلاح استفاده می‌شود؛ اما کاربرد این واژه لزوما برای توصیف مرام‌های عرفانی به معنای مصطلح نیست. در مقالات این کتاب این اصطلاح اغلب برای توصیف گونه‌هایی از روایات تفسیری به کار می‌رود که در آنها بر وجوه اسرارآمیز و پنهان‌روشانه و تفسیرهای نمادین و تمثیلی، که فهم آنها برای مردم عادی میسر نیست، تأکید می‌شود. ازاین‌رو در این کتاب، این اصطلاح را «اسرارآمیز» و در مواردی هم به‌تناسب «باطنی» یا «عرفانی» ترجمه کرده‌ایم.

اگادا (Agada): کلمه‌ای عبری و ناظر به یکی از دو گونه ادبیات رایج در متون یهودی پساتوراتی (به طور خاص، تلمودی) است که محتوای آن بیشتر نقل حکایت، موعظه و تمثیل است، نه بیان احکام شرعی. تفسیرپژوهان غربی معمولا تفسیرهای متمایل به نقل حکایات و مواعظ و اسرائیلیات را به سبک اگادایی تشبیه می‌کنند.

پیشاتاریخ (prehistory): در اصطلاح، دورانِ تاریخیِ پیش از اختراع خط است. اما در این کتاب منظور از این اصطلاح، اشاره به گزارش‌هایی درباره امامان شیعه است که حاوی اخباری مربوط به دوران تاریخی پیش از تولد آنان، یعنی از زمان حضرت آدم تا اوایل اسلام، هستند.

پیش‌بود (preexistence): اشاره به این اعتقاد است که روح هر شخصی پیش از تولد او وجود دارد. در اینجا منظور از «پیش‌بودِ شیعه» اشاره به این اعتقاد است که ارواح امامان شیعه پیش از آفرینش کائنات خلق شده‌اند که با مسامحه می‌توان آن را «وجود ازلی» (primordial existence) نیز نامید.


تفسیر امامیه در پژوهش‌های غربی
390

ـ مدرسی طباطبایی، حسین. «بررسی ستیزه‌‌های دیرین درباره تحریف قرآن»، ترجمه محمدکاظم رحمتی، هفت آسمان، سال سوم، ش۱۱، پاییز ۱۳۸۰، ص۴۱-۷۸.

ـ مدرسی طباطبایی، حسین. مکتب در فرایند تکامل، تهران: کویر، ۱۳۸۵.

ـ مدرسی، حسین. میراث مکتوب شیعه، از سه قرن نخستین هجری، ترجمه سید علی قرائی و رسول جعفریان، قم: كتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران، ۱۳۸۶.

ـ مک‌‌اولیف، جین دمن. «دانش تفسیر قرآن از نگاه طبری و ابن‌‌کثیر»، ترجمه رحمت‌‌الله کریم‌‌زاده، مجله تخصصی دانشگاه علوم اسلامی رضوی، سال دوم، ش۲و۳، تابستان و پاییز ۱۳۸۱، ص۲۰۷-۲۲۶؛ همچنین: «هرمنوتیک قرآن از نگاه طبری و ابن‌کثیر»، ترجمه مهرداد عباسی، در: رویکردهایی به تاریخ تفسیر قرآن، به کوشش و ویرایش مهرداد عباسی، تهران: حکمت، ۱۳۹۲ش، صص۸۹-۱۰۷.

ـ هالم، هاینس. تشیع، ترجمه محمدتقی اکبری، قم: ادیان، ۱۳۸۹.

ـ هیث، پیتر. «هرمنوتیک خلاق: تحلیلی تطبیقی از سه رویکرد اسلامی»، ترجمه و تلخیص سید امیر اکرمی، بولتن مرجع ۶: گزیده مقالات و متون درباره مطالعات قرآنی در غرب، به کوشش مرتضی کریمی‌‌نیا، چاپ اول، تهران: انتشارات بین‌‌المللی الهدی، ۱۳۸۰، صص۱۰۳-۱۰۷.

  • نام منبع :
    تفسیر امامیه در پژوهش‌های غربی
    سایر پدیدآورندگان :
    به کوشش محمدعلی طباطبایی و جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1395
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 11306
صفحه از 416
پرینت  ارسال به