۷
اِسناد، تشابه و تفسیر جعفر صادق[[ع]][۱]
گرهارد بووِرینگ
مترجم: حامد شریعتی نیاسر[۲]
مطابق منابع معتبر شیعی، پس از مرگ خلیفه سوم عثمان بن عَفّان در سال ۳۵ق/۶۵۶م، علی بن ابی طالب[[ع]] (د.۴۰/۶۶۱) مؤسس و اولین امام شیعه شد، و شیعه به عنوان گروهی مذهبی و نیز حزبی سیاسی شناخته شد. وی بر مبنای فضایل مذهبی دیرینش و نیز خویشاوندی نزدیکی که با پیامبر[[ص]] داشت، به عنوان عالی‌‌ترین نمونه انسانیت پس از محمد[[ص]] و مستحق‌‌ترین کس برای جانشینی او شناخته می‌‌شد. ابو عبد الله جعفر بن محمد صادق[[ع]]، ششمین امام، به دنبال آن بود تا این تمرکز دیرین شیعه بر مرجعیت مذهبی این رهبر فرهمند در سلسله اولاد پیامبر[[ص]] را با تفسیر کردن نقش امام به عنوان منبع موثق دانش و هدایت در دوره پس از [[انقطاع]] وحی بر پیامبران تثبیت کند.۳
1.*] Gerhard Böwering, "Isnād, Ambiguity and the Qurʾān Commentary of Jaʿfar al-Ṣādiq,” in: L. Clarck (ed.), Shīʿite Herigage: Essays on Classical and Modern Traditions, Global Academic Publishing, ۲۰۰۱, pp.۶۳-۷۳.
2.*] استادیار دانشگاه قرآن و حدیث، پردیس تهران
3.. مجموعۀ قابل ملاحظۀ منابعِ دست دوم دربارۀ جعفر صادق[[ع]] یکپارچه نیستند. قس:
EI۲, s.v. "Djaʿfar al-Ṣādiq”, by M.G.S. Hodgson[[برای چکیدۀ فارسی ن.ک: عباسی، امامان]]; GAS I, ۵۲۸-۵۳۱; Eliade, Encyclopedia of Religion, s.v. "Jaʿfar al-Ṣādiq,” by D.S. Crow;
م. ابو زهرة، الامام الصادق (قاهرة: دار الفکر العربی، ۱۹۶۴)؛ همچنین:
S.H.M. Jafri, Origins and Early Development of Shiʿa Islam (London: Longman, ۱۹۷۹), ۲۵۹-۲۸۸; M. Momen, An Introduclion to Shīʿī Islam (Oxford: G. Ronald, ۱۹۸۵), ۳۸-۳۹, ۵۴-۵۶; H. Halm, Shīʿism (Edinburgh: Edinburgh U.P., ۱۹۹۱), ۲۹-۳۱[[ب.ت: هالم، تشیع]].
دو رساله که با راهنمایی پروفسور اچ. لَندولت (H. Landolt) در دانشگاه مک گیل نوشته شده‌اند منابع دست اول جدیدی در ارتباط با جعفر صادق[[ع]] معرفی کرده‌اند:
D.S. Crow, The Teaching of Jaʿfar al-Ṣ ādiq (M.A. diss., ۱۹۸۰) and L. Clarke, Early Doctrine of the Shīʿah, according to the Shīʿī Sources (Ph.D. diss., ۱۹۹۵).
