۱۱
هرمنوتیک متقدم شیعی: برخی فنون تفسیری منسوب به امامان شیعه[۱]
رابرت گلیو
مترجم: مریم ولایتی کبابیان[۲]
مقدمه
از منظر امامیه رسمیتیافته بعد از قرن پنجم/یازدهم، نیازی به نظر نمیرسید که امامان برای تفسیرهایی که از آیات قرآن ارائه میدهند، توجیهاتشان را نیز بیان کنند. همچنین به نظر میرسد از لحاظ عقیدتی چندان ضرورتی احساس نمیشده که هنگام توضیح معنای یک آیه مشخص به یک نظریه تفسیری هم ارجاع دهند. بر حسب آموزههای مکتبی، امامان تفسیرگران خطاناپذیر متن قرآناند و این موقعیت [[برای ایشان]] به واسطه استدلالهای عقلی، به ضمیمه ارجاعات نقلی، ایجاد شده است.۳ آموزههای دینی نیاز به هر گونه «نظریه
1.*] Robert Gleave, "Early Shiʿi Hermeneutics: Some Exegetical Techniques Attributed to the Shiʿi Imams,” in: Karen Bauer (ed.), Aims, Methods and Contexts of Qurʾanic Exegesis (۲nd/۸th -۹th/۱۵th c.), Oxford University Press, ۲۰۱۳, pp. ۱۴۱-۱۷۲.
2.*] مدرس دانشگاه قرآن و حدیث و دانشگاه الزهراء
3.. برای این مفهوم که امامان دسترسیهای ویژهای به وحی «حقیقی» (که قرآن نسخۀ ناقصی از آن بود) داشتهاند، بنگرید:
Tamima Bayhom-Daou, "The Imam's Knowledge and the Quran according to al-Faḍl b. Shādhān al-Nīsābūrī (d. ۲۶۰A.H./۸۷۴ A.D.)”, Bulletin of the School of Oriental and African Studies ۶۴, no. ۲ (۲۰۰۱), pp. ۱۹۰-۸;
Mohammad Ali Amir-Moezzi, Le Coran silencieux et le Coran parlant: Sources scripturaires de l'islam entre histoire et Ferveur (Paris, ۲۰۱۱).
دربارۀ نقش امامان به عنوان مُفَسِّر به طور کلی بنگرید:
Mahmoud Ayoub, "The Speaking Qurʾān and the Silent Qurʾān: A Study of the Principles and Development of Imāmī Shiʿi tafsir,” in Andrew Rippin, ed., Approaches to the History of the Interpretation of the Qur’an (Oxford and New York, ۱۹۸۸), pp. ۱۷۷-۹۸ [[ب.ت: ایوب، قرآن ناطق]],
and Meir M. Bar-Asher, Scripture and Exegesis in Early Imāmī Shiism (Leiden, ۱۹۹۹), pp. ۹۳-۱۰۱ [[ب.ت: بَرـ اَشِر، ترجمه و نقد]].