249
تفسیر روایی جامع (۱)

درس پانزدهم

منابع متقدّم تفسیر روایی شیعه

اهداف درس

شناخت منابع متقدّم تفسیر رواییِ محض شیعه؛

بررسی میزان اعتبار منابع متقدّم تفسیر روایی شیعه.

درآمد

مقصود از منابع متقدّم، چند کتاب تفسیر رواییِ کهن و مشهور است که مؤلّفان آن‏ها، در عصر حضور امامان علیهم السّلام و یا اندکی پس از آن تا پایان قرن چهارم هجری می‏زیسته‏اند. ایشان بخش بزرگی از محتوا و روایات کتاب‏هایشان را خود، به دست آورده و تدوین کرده‏اند. منابع اصلی این مفسّران، روایات استادان و مشایخ ایشان و یا کتاب‏های حدیثیِ در دسترس‌شان بوده است.

به سخن دیگر، این مؤلّفان مانند علی بن ابراهیم و عیّاشی، بیش‏تر محدّث‏اند و از این رو، روایات مورد استفاده خود را بیش‏تر از مجموعه‏های حدیثی و نه تفسیری، بر می‌گرفته‌اند. این روایات، در آن مجموعه‏ها، بیش‏تر در ابواب مرتبط با قرآن قرار داشته‏، امّا به ندرت در یک کتاب تفسیری موجود بوده‏ است. در واقع، مؤلّفانِ منابع تفسیری متقدّم بوده‏اند که برای نخستین بار، احادیث تفسیری را به صورت یک مجموعه منظّم و مدوّن و به


تفسیر روایی جامع (۱)
248

مقاله‏های متعدّد، معرّفی شده‏اند که به برخی از آن‏ها ارجاع خواهد شد. در این بررسی مختصر، منابع تفسیر روایی شیعه را به دو دسته «متقدّم» و «متأخّر» دسته‏بندی و در دو درس پیاپی گزارش می‏کنیم. در یک درس جداگانه نیز منابع مهمّ تفسیر روایی اهل سنّت را معرّفی خواهیم کرد.

گفتنی است که این فصل می‌تواند در برخی از دوره‌ها تدریس نشود و به مطالعه آن بسنده شود؛ چرا که بسیاری از دانش‌آموختگان گرامی، به گونه اجمالی با منابع تفسیری، آشنا هستند.

  • نام منبع :
    تفسیر روایی جامع (۱)
    سایر پدیدآورندگان :
    عبدالهادی مسعودی
    تعداد جلد :
    2
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1395
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 36371
صفحه از 311
پرینت  ارسال به