یُخرَجُ مُنَ الأرضِ مِن أثقالِها.۱
۰.از امام صادق یا امام کاظم نقل است که در باره آیه (آن، گناهى بزرگ است) فرمود: «یعنى [خوردنِ مال یتیم] از سنگینىهای زمین است که از آن خارج مىشود».
این روایت، یکى از افراد و مصادیق «ثقل» در فرهنگ دینى را «سنگینىِ گناه» میداند؛ مفهومی مشابه «وزر» که آن نیز به معنای سنگینی و تعبیر دیگر قرآن از گناه است. پس بیرون آمدن «اثقال» به معنای گناهان و جُرمهاى انسان، موجب شگفتزده شدن انسان میشود.۲ این معنا نسبت به بیرون دادن جواهرات یا مردگان، تناسب بیشتری با مفهوم آیه بعدی و نیز آیات پس از آن دارد. بیرون ریختن گناهانی که بر صفحه دل زمین، سنگینى مىکند، یعنی خبر دادنِ زمین از آنها۳ به «ایحاء» و الهام خداوندی.۴ این معنا ما را به فهم نظم درونیِ سوره میرساند و موجب میشود نظمآهنگ زیبای آیهها را بهتر درک کنیم. آری، آیه نخست، زلزله زمین را تذکّر میدهد و زمینه هشدار الهی را فراهم میآورد و آیه دوم و سوم نیز از زمین و اخراج اثقال آن سخن میگویند که موجب شگفتى انسان و پرسش او مىشود. آیات بعدی نیز خبر دادن زمین و ثبت کوچکترین کردار انسانی را گوشزد میکنند.
بنا بر این، امام معصوم علیه السلام از رهگذر علم خاصّ خویش به قرآن، روایت ناظر به آیه دوم سوره نساء را به آیه دوم سوره زلزله پیوند زده است. از این پیوند و تطبیق روشنگرانه، معناى آیه (وَ أَخْرَجَتِ الْأَرْضُ أَثْقَالَهَا) و یا یکی از مصداق‌های مهم آن به دست میآید.
ممکن است اشکال شود که: این روایت نیز ذیل آیهای از قرآن و از یک تفسیر روایىِ عیّاشی به دست آمده است. پس گردآوری همه روایات از مجموع تفاسیر، می‌تواند کارگشا باشد.
