ارث می‏رسد و علی علیه السلام، عالم این امّت بود. هرگز هیچ عالمی از ما نمی‏میرد، مگر آن‏که از خاندان او کسی جانشینش می‏شود که همانند علم او را داشته باشد یا آن مقدار [از علم او را] که خدا بخواهد.

گزارش‌ها و روایات متعدّد نشان می‌دهند که این نکته، از راویان آن روزگار نیز پوشیده نبوده است؛ چنان‌که ابو بصیر، از یاران امام باقر علیه السلام می‏گوید:

۰.دَخَلتُ عَلی أبی جَعفَرٍ، فَقُلتُ لَهُ: أنتُم وَرَثَةُ رَسولِ اللّهِ‏؟ قالَ: «نَعَم». قُلتُ: رَسولُ اللّه صلی الله علیه و اله وارِثُ الأَنبِیاءِ، عَلِمَ کُلَّ ما عَلِموا؟ قالَ لی: «نَعَم».^۱

۰.خدمت امام باقر علیه السلام رسیدم و گفتم: آیا شما وارثان پیامبر خدا صلی الله علیه و اله هستید؟ فرمود: «آری». گفتم: آیا پیامبر خدا، وارث انبیا بود و همه علومی را که انبیا داشتند، می‌دانست؟ فرمود: «آری».

از مجموع احادیث، می‏فهمیم که دانش اهل بیت علیهم السّلام برگرفته از دانش پیامبر صلی الله علیه و اله است؛ دانشی که منشأ الهی دارد و از (وَ عَلَّمَ ءَادَمَ ٱلْأَسْمَاءَ کُلَّهَا)^۲ سرچشمه گرفته است. چنین علمی خطاپذیر نیست و در همه جا، از جمله در تفسیر و تأویل قرآن، کارآمد و معتبر است.

۳. حدیثِ اهل بیت، حدیث پیامبر

سومین دلیل برای تعمیم معنای «سنّت» به احادیث اهل بیت علیهم السّلام، روایاتی است که تصریح خود آنان را به برگرفتن احادیثشان از پیامبر اکرم گزارش می‏کند. برای نمونه،‏ در روایتی به نقل از جابر آمده است:

۰.قُلتُ لِأَبی جَعفَرٍ مُحَمَّدِ بنِ عَلِی الباقِرِ: إذا حَدَّثتَنی بِحَدیثٍ فَأَسنِدهُ لی. فَقالَ: «حَدَّثَنی أبی، عَن جَدّی، عَن رَسولِ اللّه‏، عَن جَبرَئیلَ، عَنِ اللّه. و کلُّ ما اُحَدِّثُکَ بِهذَا الإِسنادِ».^۳

پیامبر خدا، بلکه وارثان علوم همه انبیای الهی‏ می‏داند؛^۱ روایاتی که سرچشمه دانش ایشان را نشان می‏دهد و همسانیِ سخن و سیره خاندان پیامبر را با سنّت او تأیید می‏کند. این روایات، «مستفیض» و شاید متواتر باشند و می‌توان به صدور مضمون آن‏ها از پیامبر صلی الله علیه و اله اطمینان داشت. به چند حدیث اشاره می‏کنیم:

امام علی علیه السلام، سر سلسله امامان اهل بیت علیهم السّلام این نکته را بیان فرموده و آن را در خطبه‏ای فراز آورده که به گفته شیخ مفید، شیعه و اهل سنّت آن را نقل کرده‏اند. عبارت مورد نظر چنین است:

۰.إنَّ العِلمَ الَّذی هَبَطَ بِهِ آدَمُ وجَمیعَ ما فُضِّلَت بِهِ النَّبِیّونَ إلی خاتَمِ النَّبِیِّینَ فی عِترَةِ مُحَمَّدٍ صلی الله علیه و اله، فَأَینَ یُتاهُ بِکُم؟! بَل أینَ تَذهَبونَ؟!^۲

۰.همانا آن علمی که آدم علیه السلام آن را با خود فرود آورد، و تمام آن چیزهایی که مایه برتری پیامبران تا خاتم پیامبران شده، همگی در خاندان محمّد صلی الله علیه و اله است. پس چرا سرگردانید؟! و به کجا می‏روید؟!

امام باقر علیه السلام حضرت علی علیه السلام را وارث علم همه پیامبران و اوصیای پیش از خود دانسته^۳ و همچنین فرموده است:

۰.إنَّ العِلمَ الَّذی نَزَلَ مَعَ آدَمَ لَم یُرفَع، وَ العِلمُ یُتَوارَثُ، وکانَ عَلِیٌّ عالِمَ هذِهِ الاُمَّةِ، و إنَّهُ لَم یَهلِک مِنّا عالِمٌ قَطُّ إلاّ خَلَفَهُ مِن أهلِهِ مَن عَلِمَ مِثلَ عِلمِهِ، أو ما شاءَ اللّهُ‏.^۴

۰.آن علمی که با آدم علیه السلام فرود آمد، دیگر بالا نرفت. این علم، از یکی به دیگری به