پیشگفتار
تفسیر روایی، دریچهای برای دستیابی به تعالیم قرآنی پیامبر اکرم صلی الله علیه و اله و اهل بیت گرامی ایشان است. این گونه تفسیری، از همان زمان نزول وحی شکل گرفته و تا کنون ادامه دارد. به کمک تفسیر روایی، میتوانیم همزمان به هر دو ثقلِ بر جای مانده از پیامبر رحمت، حضرت محمّد صلی الله علیه و اله، چنگ بزنیم تا از خطر گمراهی برهیم و به شاهراه مستقیم هدایت در آییم. عالمان و مفسّران بزرگ دنیای اسلام نیز برای فهم قرآن، به احادیثِ در دسترس و مقبولشان، اعتنایی شایسته داشتهاند. بسیاری از ایشان با بهرهگیری از احادیث پیامبر اکرم صلی الله علیه و اله و اهل بیت ایشان علیهم السّلام، به آستان قرآن درآمدند و با تلاشهای فکری و علمی خود کوشیدند تفسیری از قرآن را ارائه کنند که به حقیقت آن نزدیک باشد.
شناسایی این تلاشها و آگاهی از دستآوردهای مفسّرانِ کوشا در عرصه تفسیر روایی، می تواند ما را به دریافتهای درخور توجّهی از قرآن برساند. همچنین، دستیابی به مبانی و شیوه تفسیری این بزرگان، میتواند جریان تفسیر روایی را نظاممند و کاملتر کند و با بهبود فرایند و پیکربندی روش آن، ما را گامی هرچند کوتاه، به تفسیر پیامبر گرامی صلی الله علیه و اله و اهل بیت علیهم السّلام نزدیک کند. به این منظور، دفتر نخست این کتاب، در چند فصل جداگانه به روشن کردن مبادی، مبانی، منابع و روش تفسیر روایی، اختصاص یافته است.
در فصل نخست به مباحث مقدّماتی و مبادی تفسیر روایی، مانند تعریف شیوه تفسیر روایی و گونهشناسی روایات تفسیری پرداختهایم. همچنین کارکردهای گوناگون این دسته از