روایاتِ ‌مؤمن الطاق بوده‌اند.

اما اگر منظور از شاگردی، پرورش یافتن یا آموزش دیدن در رشته‌ای است که مورد تخصص استاد است، آن‌چنان که از اخبار و اطلاعات برمی‌آید، ابوجعفر کسی را به‌عنوان متکلم پرورش نداده است؛ چه، او بیش از هر چیز به کلام شهرت داشت. البته، ذوق و قریحه شعری، همچنین فصاحت و بلاغت ابوجعفر نیز آن اندازه بوده که مرزبانی خراسانی از او به‌عنوان «الفصحاء البلغاء» یاد کرده^۱ و بشار بن برد او را در سرودن اشعار، شاعرتر از خویش خوانده است.^۲ به گفته کشی خداوند ذوق سرودن شعر را بر او ارزانی داشته بود، اما ‌مؤمن الطاق آن را ترک کرد و به علم کلام پرداخت.^۳ برخی تبحر او را در غزل سرایی به اندازه‌‌‌ای دانسته‌اند که نوشته‌اند امام صادق علیه السلام او را در سرودن شعر بر دیگران مقدم می‌داشته‌اند.^۴ گفتنی است به غیر از کلام و شعر، ‌مؤمن الطاق را به فقه^۵ و اخلاق^۶ هم ستوده‌اند. با این حال، آنچه بیش از همه در اوصاف علمی و فرهنگی ‌مؤمن الطاق مشهور است توانمندی او در فن مناظره و دفاع از مباحث عقیدتی بوده است. تاریخ، شاهد نیکویی است که نشان دهد ‌مؤمن الطاق همواره مناظره با متکلمانِ مذاهبِ مخالف را پیروزمندانه پشت سر ‌نهاده است.^۷ بسیاری از مناظرات و احتجاجات ابوجعفر که در میان متکلمان مشهور و به دستور امام صادق علیه السلام و بعضاً در محضر ایشان برگزار شده است نیز گواه موقعیت والای ابوجعفر نزد امام و اهل دانش و مؤید متکلم بودن اوست. امام صادق علیه السلامدر همین راستا به قیس ماصر فرمودند: «تو و احول پر جست‌وخیز و تیزبین هستید و

با وجود این، برخی منابع اهل سنت، مذهب و آیین او را اعتزالی،^۱ معتزلی شیعی،^۲ غالی و از غلاة شیعه،^۳ و بیشتر از همه رافضی^۴ دانسته‌اند. بعید نیست اعتزال یا غالی شمرده شدن او، بر اساس روش کلامی یا برخی اعتقاد‌های خاص او بوده باشد. اما جدای از منزلت اجتماعی ‌مؤمن‌ الطاق، موقعیت ممتاز علمی او هم بسیار در خور توجه است. او به واقع شاگرد مکتب اهل بیت علیهم السلام بوده و دوران امامت امام سجاد تا امام کاظم علیهما السلامرا درک کرده است، پس طبیعی است بیشترین بهره را از امام صادق علیه السلامبرده باشد.^۵ این ادعا از آن‌روست که ادعای آموختن کلام نزد امام سجاد علیه السلامرا - آن‌ گونه که برخی آورده‌اند -^۶ به سختی می‌توان پذیرفت؛ زیرا سنّ کم او در دوران آن امام چنین اجازه‌ای را نمی‌دهد. ملاقات ‌مؤمن الطاق با امام باقر علیه السلامنیز به قوت محتمل است، اما شواهد تاریخی آن‌قدر یاری‌گر نیست که بتوان ادعا کرد از حضرتش به‌عنوان منبع فکری و معرفتی بهره برده است، هرچند گزارش‌ خلاف و البته، یگانه‌ای هم به تصریح وجود دارد.^۷ دوران امامت امام کاظم علیه السلامنیز ایام کهنسالی ‌مؤمن الطاق است که به احتمال زیاد در زندان هارون محبوس و از درک محضر امام محروم بوده است.

باری، به غیر از اهل‌بیت علیهم السلام، اگر همان‌طور که مشهور است ناقل راویاتِ یک راوی را شاگرد و متقابلاً راوی را استاد بدانیم، افراد بسیاری در زمره مشایخ روایی و شاگردان ابوجعفر جای خواهند گرفت. از این‌رو، جدای از صادِقَین علیهما السلام‌مؤمن الطاق بیشترین روایت را از سلام بن مستنیر نقل کرده و همین‌گونه، حسن بن محبوب و عبداللّه‌ بن مسکان هم فعال‌ترین ناقلان