درباره عوالم پیشین است.۱ نکته قابل توجه این که در بین روایات محاسن هیچ اثری از خطّ متهمان به غلو وجود ندارد.
تفسیر قمی: در تفسیر منسوب به علی بن ابراهیم، اقرار در عالم ذر امری پذیرفتهشده است؛ از اینرو، او در موارد متعددی عالم ذر را با بسیاری از آیات که به گمان وی با میثاق بستن انسانها مرتبط بودهاند، تطبیق داده است؛ برای مثال، وی در تفسیر موضوعی، سه آیه قرآن در سورههای گوناگون را برای میثاقِ واقعشده در عالم ذر تفسیر کرده است.۲ همچنین وی «اول مرّه» را در آیه: (کَما لَمْ یؤْمِنُوا بِهِ أَوَّلَ مَرَّةٍ)، به میثاق در عالم ذر تفسیر کرده است.۳ او سرانجام ذیل آیه ۱۷۲ اعراف، اندیشهاش را درباره اعتقاد به عالم ذر، با ذکر روایات بیان کرده است.۴
بصائرالدرجات صفار: سومین کتاب در مکتب قم، بصائرالدرجات است. با وجود آنکه صفار، کتاب بصائر را در مقامات ائمه علیهم السلام نگاشته، برای او آنقدر مسئله عوالم پیشین قطعی و مهم بوده که سه باب مستقل در این موضوع قرار داده و روایات را در این سه باب گنجانده است. این بابها عبارتند از:
۱. باب فی رسولاللّه صلی الله علیه و الهأنه عرف ما رأى فی الأظلة والذر وغیره؛
۲. باب فی أمیرالمؤمنین علیه السلام أنه عرف ما رأى فی المیثاق وغیره؛
۳. باب فی الأئمة علیهم السلام أنهم یعرفون ما رأوا فی المیثاق وغیره.
بیشترین روایات را صفار در بصائر الدرجات به ترتیب از: محمد بن الحسین بن ابیالخطاب، احمد بن محمد بن عیسی الاشعری و ابراهیم بن هاشم، نقل کرده است.
درباره جریانهای نقلکننده روایات عوالم پیشین در کتاب صفار باید گفت، در ارتباط با عوالم پیشین تنها یک روایت از خاندان زراره وجود دارد؛ این در حالی است که از خطّ متهمان به