ادامه، حضرت مواردی از تحریم هر نوع نوشیدنی مستکننده و تعیین ارث اجداد را بهعنوان نمونهای از احکامی که از سوی پیامبر صلی الله علیه و اله تشریع شده ذکر میکنند.
ابن ابی عمیر هم درباره موارد تفویض دین، روایت مفصلی را از فضیل بن یسار از امام صادق علیه السلام نقل میکند که در آن به موارد متعددی از تشریع احکام از سوی پیامبر اکرم صلی الله علیه و الهنظیر افزایش تعداد رکعات نماز، تحریم هر نوع نوشیدنی مست کننده و استحباب نوافل و روزه ماه شعبان و... اشاره شده است.
نکته پایانی در این بخش که ذکر آن شایسته است آن است که در بخشی از این احادیث از حکمت فاعلی و حکمت غایی این تفویض با صراحت پرده برداشته شده و علت فاعلی آن را «خلق عظیم» پیامبر اکرم صلی الله علیه و الهو علت غایی آن را «آزمون امت» (لینظر کیف طاعتهم) معرفی میکند.
ج(برتری امامت از نبوت و دیگر مقامها
بنابر گزارش اشعری، امامیه متقدم درباره برتری امام نسبت به انبیاء و ملائکه دو گرایش اصلی دارند. گروهی معتقدند که ائمه از انبیا برتر نیستند، اما آنان میتوانند نسبت به ملائکه برتر باشند و گروه دوم بر این باوراند که امامان از انبیا و ملائکه برتراند و هیچ کس بر ائمه علیهم السلام برتری ندارد. اشعری این قول را به گروههای مختلفی از امامیه نسبت داده است.۱
به نظر میرسد اعتقاد مشهور محدثان و حتی متکلمان مدرسه کوفه در میان باور دومی که اشعری گزارش میکند، قابل تعریف باشد و باور نخست بیشتر به گروههای حداقلگرایی چون مرجئه شیعه و زیدیه قابل انتساب است؛ زیرا در اندیشه متکلم - محدثان امامیه و بنابر روایاتی که از آنان نقل شد، امامت با مقام افتراض طاعت تبیین و تعریف شد که هیچ منزلتی بالاتر از آن نیست: «واللّه مَا فِی الْأَرْضِ مَنْزِلَةٌ أَعْظَمُ عِنْدَ اللّه مِنْ مُفْتَرَضِ الطَّاعَةِ».۲ از اینرو، ابراهیم پیش از آنکه به مقام امامت برسد، پیامبری بود که بر او وحی نازل میشد و هنگامی که خداوند خواست او را گرامیتر بدارد، به او مقام امامت را عطا فرمود: «وَ قَدْ کَانَ إِبْرَاهِیمُ دَهْراً یَنْزِلُ عَلَیْهِ الْأَمْرُ مِنَ اللّه وَمَا کَانَ مُفْتَرَضَ الطَّاعَةِ حَتَّى بَدَا لِلَّهِ أَنْ یُکْرِمَهُ وَ یُعَظِّمَهُ فَقَالَ إِنِّی جاعِلُک لِلنَّاسِ إِماماً».۳ هشام بن سالم نیز با نقل روایتی از امام صادق علیه السلام بر این موضوع تأکید میکند.۴