از دیگر ابواب کافی درباره تکاملپذیری دانش ائمهعلیهم السلام بابی است که روایات تقسیمکننده دانش ایشان را در بر دارد. در بصائر نیز روایات این موضوع در یک باب۱ آمده است. تعداد روایات این باب سه حدیث است که دو حدیث از آن متحد است. تعداد روایات مشترک در باب، دو مورد است۲ و یک حدیث از کافی در بابی دیگر از بصائر درج شده است.۳ بنابراین، هیچیک از دو کتاب روایت ویژه خود ندارد و هر دو، در تمام احادیث این موضوع مشترکاند؛ در نتیجه اتحاد کامل دیدگاه کلینی و صفّار در این موضوع نیز روشن میشود.
علم عام
مراد از علم عام، دانش امام به تمام حقایق عالم و افعال و مقدرات الهی است. در کافی سه باب و در بصائر چهار باب بر دانش عام اهل بیتعلیهم السلام دلالت دارد که سه باب از دو کتاب با یکدیگر مشابهت دارند. عنوان این بابها در سه گروه قرار میگیرند:
۱. ائمهعلیهم السلام خزانهداران دانش پروردگارند؛۴
۲. ائمهعلیهم السلام هرگاه بخواهند، دانش مییابند؛۵
۳. دانشِ آنچه بوده و هست در اختیار ائمهعلیهم السلام است.۶
مجموع روایات بصائر ۳۸ و کافی پانزده حدیث است. تعداد مشترکات دو باب اول شش مورد در باب۷ و یک مورد در سایر ابواب است۸ و بصائر نُه حدیث اختصاصی دارد. در دومین باب از کافی و بصائر، در سه حدیث اشتراک وجود دارد۹ و آنها در یک حدیث در سایر ابواب مشترکاند.۱۰ تعداد روایات اختصاصی بصائر یک مورد است. در سومین باب از دو کتاب در یک
1.. صفّار، همان، ص۳۱۸.
2.. کلینی، همان، ص۲۶۴؛ صفّار، همان.
3..کلینی، همان؛ صفّار، همان، ص۳۱۶.
4.. کلینی، کافی، ج۱، ص۱۹۲؛ صفّار، بصائر الدرجات، ص۱۰۳.
5.. کلینی، همان، ص۲۵۸؛ صفّار، همان، ص۳۱۵.
6.. کلینی، همان، ص۲۶۰؛ صفّار، همان، ص۱۲۷.
7.. کلینی، همان، ص۱۹۲ و ۱۹۳؛ صفّار، همان، ص۱۰۳، ۱۰۴ و ۱۰۵.
8.. کلینی، همان، ج۲، ص۸ ؛ صفّار، همان، ص۱۰۶.
9.. کلینی، کافی، ج۱، ص۲۵۸؛ صفّار، همان، ص۳۱۵.
10.. کلینی، همان، ج۱، ص۲۵۷؛ صفّار، همان، ص۳۱۵.