نجاشی و طوسی پارهای از آثار او را نام بردهاند: کتاب ثواب القرآن، کتاب الطب، کتاب القراءات، کتاب النوادر و کتاب الغارات.۱ نجاشی این کتابها را از طریق محمد بن یحیی عطار روایت میکند، ولی شیخ طوسی تنها به کتاب النوادر از طریق محمد بن یحیی طریق دارد و بقیه کتابها را از طریق علی بن محمد جنابی نقل میکند.
قاسم بن محمد
یکی دیگر از افرادی که بنابر قولی قمی یا ساکن قم بوده و به غلو متهم شدهاند قاسم بن محمد، مکنی به ابومحمد و معروف به کاسولا است. نجاشی و به تبع او علامه و ابن داوود حلی وی را قمی معرفی کرده است؛۲ اما کشی، شیخ طوسی در فهرست و رجال و ابن غضائری وی را اصفهانی دانستهاند۳ که البته این اختلاف میتواند ناشی از مسافرتها یا اقامت در دورهای خاص از زندگی باشد.
شیخ طوسی در کتاب رجال نام وی را در بخش «من لمیرو عنهم علیهم السلام» آورده است و یادآور شده که برقی از او روایت میکند. در فهرست نیز نام او را ذکر و وی را صاحب کتاب معرفی میکند؛ اما درباره او داوری نمیکند. نجاشی حدیث او را چندان مورد قبول و مرضی نمیداند و ابن غضائری نیز حدیث وی را مشتمل بر معروف و منکر میداند؛ اما هیچیک وی را غالی ندانستهاند. ولی ابن داوود به نقل از کشی وی را غالی معرفی کرده است.۴ این ادعا در نسخه باقیمانده از رجال کشی وجود ندارد و منشأ آن هم معلوم نیست؛ بنابراین، نمیدانیم دیدگاه مشایخ قم در باره او چه بوده است.
البته بر اساس مشیخه فقیه، قاسم بن محمد در طریق صدوق به سلیمان بن داود المنقری و حفص بن غیاث و الزهری قرار گرفته است.۵ کتاب نوادر وی را نیز ابن بطه از احمد بن محمد بن خالد برقی از قاسم بن محمد روایت کرده است.۶ اما روایات وی در منابع حدیثی از طریق
1.. نجاشی، همان، ص۸۰؛ طوسی، همان، ص۵۷.
2.. نجاشی، همان، ص۳۱۵.
3.. طوسی، فهرست، ص۳۷۲؛ همو، رجال؛ کشی، رجال، ص۱۱۹؛ ابن غضائری، رجال، ص۸۶ .
4.. ابن داوود، رجال، ص۵۴۰.
5..صدوق، من لایحضره الفقیه، ج۴.
6.. نجاشی، رجال، ص۳۱۵؛ طوسی، همان.