درباره وعید طرح کرده‏اند، آموزه یاد شده را یکى از اصول اعتقادى خود برگزیده‏اند. شیخ مفید، در دو گفتار از کتاب ارجمند خود به این بحث پرداخته است. نخست در گفتار یازدهم (گفتار در وعید) دیدگاه اتفاقىِ امامیان را درباره آن، این گونه گزارش کرده است:

امامیه اتفاق دارند که تهدید (وعید) به خلود در آتش جهنم، تنها متوجه کافران است، نه گناهکاران از اهل معرفت به خداى متعال و اقرار به فرائض از اهل نماز.

در این دیدگاه، تمام مرجئه ـ جز محمد بن شبیب ـ و همه اصحاب حدیث، موافق امامیه‌اند. معتزله، بر خلاف آن اجماع دارند و مى‏پندارند که وعید به خلود در آتش، کافران و تمام فاسقان از اهل نماز را در بر مى‏گیرد.

امامیه اتفاق دارند که هر کس از اهل اقرار و معرفت و نماز که به سبب گناهش عذاب گردد، در عذاب جاودانه نخواهد بود و از آتش، بیرون و به بهشت درخواهد آمد و جاودانه در آن متنعم خواهد بود. گروه‏هایى که یاد کردیم، با امامیه هم‌رأى‏اند و معتزله، بر خلاف آن اجماع دارند و پنداشته‏اند که هر کس براى عذاب به آتش درآید، از آن بیرون نخواهد آمد.^۱

شیخ مفید پس از گزارش پیش‌گفته در گفتارى دیگر (گفتار در ابواب وعید) به بخش دیگرى از مباحث وعد و وعید پرداخته و دیدگاه اختصاصىِ خود و گروهى از امامیان را تبیین کرده است. او تصریح کرده است که از نظر وى و گروهى از امامیه و بیشتر مرجئه، هر کس براى خدا عملى و طاعتى انجام دهد، خداوند با نعمت پایدار، در بهشت جاودان به او پاداش مى‏دهد. نوبختیان بر آن‏اند که بسیارى از طاعت‌کنندگان از خدا در سراى دنیا پاداش طاعت خود را دریافت مى‏کنند و در آخرت، بهره‏اى نخواهند داشت.^۲

براى تکمیل دیدگاه مفید باید به سخن وى در گفتارى دیگر از أوائل المقالات‏ نیز توجه کرد. وى زیر عنوان «گفتار در ثواب و عقاب دنیا و تعجیل مجازات در آن» مى‏نویسد:

خداى متعال برخى از بندگان خود را بر طاعتشان در دنیا با بخشى از ثوابى که استحقاق دارند، پاداش مى‏دهد و جایز نیست که در دنیا تمام پاداش‏هاى ایشان را بدهد؛ زیرا ادامه جزاى اطاعت‏کنندگان (در آخرت) واجب است. همچنین برخى از بندگان را بر گناهانشان در دنیا با بخشى یا تمام کیفرى که با مخالفت‏هاى خود استحقاق دارند، عقاب مى‏کند؛ زیرا هر گناهى موجب استحقاق عذاب دائم نمى‏گردد، آن‌گونه که در طاعات گفتیم (که مستوجب ثواب دائم مى‏گردد).^۳

خواندن آنها در مشاهد مشرّفه، وارد شده و شامل سلام و سخنانى خطاب به معصوم مورد زیارت است.

۸. گردآورى و تدوین قرآن‏

شیخ مفید، هم‏رأى با جماعتى از امامیان، بر آن است که واژه و آیه و سوره‏اى از قرآن، کم نشده است؛ بلکه تأویل و تفسیر معانى قرآن، مطابق با حقیقت تنزیل آن که در مصحف امیرمؤمنان علیه السلام ثبت بوده، حذف شده است. شیخ مفید افزوده شدن بر قرآن را نیز نمى‏پذیرد و معتقد به سلامت قرآن موجود، از زیادت است. وى تصریح مى‏کند که در این باره حدیثى از امام صادق علیه السلام مؤید دیدگاه اوست.^۱ نوبختیان ـ بنابر مسموع شیخ مفید ـ قائل به کاسته شدن و افزوده شدن در قرآن موجود بوده‏اند.^۲ چنان‌که مى‏دانیم، دیدگاه مشهور و غالب امامیه، همان است که در کلام مفید آمده است. از جمله مرحوم آیت اﷲ خویى، پس از گزارش دیدگاه بسیارى از بزرگان شیعه در باب تحریف نشدن قرآن، چنین نتیجه‏ گرفته است:

کوتاه‏سخن آنکه مشهور میان عالمان و محققان شیعه، بلکه متسالم میان آنان، قول به عدم تحریف قرآن است.^۳

۹. وعد و وعید

آموزه وعد و وعید،^۴ از مباحث مهم کلامى و فرقه‏شناختى است که معتزله، بنا به‏ دیدگاه متفاوتى که