امامیان نیز به ارتباط علمی با زیدیان اهمیت میدادند؛ از این روست که ابن جنید اسکافی در سفر به نیشابور به استماع حدیث از زیدیان توجه نشان داد.۱ برخی از امامیان در این زمینه به شکل افراطی سعی داشتند خود را به زیدیان نزدیک کنند. ابن برنیه، عالم امامیه و نواده دختریِ نایب دوم، به سبب معاشرتش با ابوحسین بن شیبه علوی زیدی کتابی برای وی تألیف کرد و در این کتاب با استدلال به یک حدیث و با احتساب زید بن علی، تعداد امامان را سیزده تن برشمرد.۲
گفتنی است زیدیه و امامیه در انتشار و حفظ آثار مهمی چون: صحیفه سجادیه،۳ صحیفة الرضا علیه السلام،۴ نهجالبلاغه۵ و تفسیر ابیالجارود از امام باقر علیه السلام ۶ اهتمام ویژهای داشتهاند.
دو. توجه به دستاوردهای علمی یکدیگر
تبادلات فرهنگی زیدیان و امامیان به حدیث اختصاص نداشت، بلکه فرهیختگان این دو فرقه به آرا و اندیشه، و نیز به محصولات علمی یکدیگر توجه نشان میدادند. ابوطالب هارونی (م۴۲۴ق) در دفاع از مسئله «امامت»، از نظریات هشام بن حکم و هشام بن سالم در کتاب الدعامة فی الامامه بهره برده است.۷ المؤید باﷲ هارونی (م ۴۱۱ق) نیز آثار ابن قبه رازی و ابن عبدک جرجانی، دو متکلم برجسته امامیه در نقد اسماعیلیه را سودمند تشخیص می‌دهد و حتی در این زمینه آنان را اسلاف خویش معرفی میکند.۸ ظاهراً زیدیان از برخی کتابهای محمد بن جریر طبری امامی نیز بهره برده‌اند.۹ افزون بر این، عالمان زیدی جایگاه و شخصیت علمی بعضی از دانشمندان امامی را می‌ستودند.۱۰
از سوی دیگر، علمای امامیه نیز تولیدات علمی نویسندگان زیدی را از نظر دور نگاه نمیداشتند؛ مثلاً در عرصه دانش رجال به دلیل منابع مشترک روایی، رجالشناسان امامی از آرای دانشیان زیدی در این زمینه استفاده میکردند.۱۱ شیخ طوسی ضمن ستایش از کتاب رجالی ابن عقده جارودی درباره
1.. طوسی، الرسائل العشر، ص۲۵۹ و ۲۶۰.
2.. نجاشی، رجال، ص۴۴۰.
3.. ابن المؤید باﷲ، طبقات الزیدیه، ج۱، ص ۲۹۶ و ج۲، ص ۷۰۸و۷۴۹.
4.. همان؛ مؤیدی، لوامع الانوار، ج۱، ص۵۹۴و۵۹۵.
5.. مؤیدی، لوامع الانوار، ج۱، ص۵۶۴و۵۷۲.
6.. تهرانی، الذریعه، ج۴، ص۲۵۱؛ وجیه، اعلام مؤلفین الزیدیه، ص۴۳۶.
7.. هارونی، الدعامه، ص۲۷.
8.. المؤید باﷲ، اثبات نبوة النبی، ص۱۳.
9.. وزیر، فلک الدوار، ص۶۹.
10.. بستی، المراتب، ص ۱۶۶؛ ابن فندق، لباب الانساب، ج۲، ص۴۹۸.
11.. ابن غضائری، رجال، ص۱۳؛ حلی، خلاصة الاقوال، ص۹۴، ۱۰۹و۱۹۸.
