حقانیت و فضیلت امام علی علیه السلام۱ و نیز در موضوعات اخلاقی و تربیتی۲ و تاریخی۳ باقی‌مانده است. به نقل از نجاشی طوسی به واسطه شیخ مفید مصنفات ابوالجیش عبارت‌اند از:
۱. النکت والاغراض فی الامامة؛ ۲. المثالب که به نام قد فعلت فلا تلم نیز خوانده میشود و در مذمت خلفای نخستین و بنیامیه بوده است؛ ۳. نقض العثمانیة علی الجاحظ؛ ۴. الرد علی من جوز القدیم البطلان؛ ۵. الانسان و أنه غیر هذه الجملة؛ ۶. کتاب مجالسة مع المخالفین فی معان مختلفة؛ ۷. الارزاق و الآجال؛ ۸. نقض ما روی من مناقب الرجال؛۴ گویا ابوالجیش در این کتاب فضایل ادعایی برخی از صحابه را نقد و رد کرده است و ۹. خصال الکمال.۵ با توجه به اینکه ابن شهرآشوب پارهای از مطالب این کتاب را در مناقب آل ابی‌طالب ذکر کرده است۶ میتوان دریافت که این اثر درباره ویژگیهای برجسته حضرت امیر علیه السلام بوده است.
۹. طاهر غلام ابوالجیش
ابویاسر، معروف به غلام ابوالجیش، از متکلمان امامیه است. درباره وی گزارشهای پراکنده و اندکی در برخی از منابع موجود است. ابن ندیم او را در زمره دانشمندان متکلم امامی قرار میدهد.۷ شیخ طوسی نیز او را متکلم و از شاگردان ابوالجیش (م ۳۶۷) معرفی میکند.۸
شیخ مفید نزد ابویاسر در محله باب خراسان بغداد تحصیل را آغاز کرد۹ و با راهنمایی وی برای فراگیری علم کلام و تکمیل معلومات به درس علی بن عیسی رمانی معتزلی عازم شد۱۰ و این موضوع از ارتباط وی با اندیشوران معتزله حکایت دارد.
ابویاسر کتابهایی تألیف کرد که شیخ مفید همواره نزد شاگردانش از آنها یاد میکرد ولی نجاشی(م۴۵۰ق) تنها از کتاب کلام فی فدکِ وی نام برده است.۱۱
1.. مفید، الإرشاد، ج۱، ص۲۹، ۴۳، ۴۶و۴۷؛ طوسی، امالی، ص۹۴، ۲۲۹، ۲۳۲و۲۳۳.
2.. مفید، امالی، ص۳۱۰و۳۵۰؛ طوسی، امالی، ص۷۹، ۱۲۵و۱۶۵.
3.. مفید، الإرشاد، ج۱، ص۲۹؛ طوسی، امالی، ص۲۳۸.
4.. طوسی، فهرست، ص۲۵۱؛ نجاشی، رجال، ص۴۲۲.
5.. ابن شهرآشوب، معالم العلماء، ص ۱۵۹.
6.. همو، مناقب آل ابی‌طالب، ج۱، ص۳۵۶.
7.. ابن ندیم، فهرست، ص۲۲۶.
8.. طوسی، فهرست، ص۱۴۹.
9.. نجاشی، رجال، ص۲۰۸.
10.. ابن ادریس، مستطرفات السرائر، ص ۶۴۸.
11.. نجاشی، همان.
