ماجیلویه یا ابن ولید انجام شده است؛ گرچه باور نگارندگان بر آن است که حضور گسترده ماجیلویه در اخذ و انتقال میراث اصحاب از ابوسمینه، نقش او را پررنگتر میکند. اهمیت نقش او در پالایش میراث غلو به اندازهای است که روایات منتقل شده توسط او از این خط فکری خالی از تخلیط، غلو، تدلیس و منفردات معرفی شده و روایاتی که مفاد آن در سایر منابع اندیشه فکری شیعه یافت نمیشود، توسط وی از این مجموعه حذف شده است.۱ همین نقش برجسته دو اثر مهم در پی داشته است: یکی پذیرش این روایات توسط اَعلامی که نام ایشان گذشت و دیگری تمجید فوقالعاده از وی.
هشت. عبداﷲ بن جعفر حمیری
او شیخ قمیها و وجه ایشان معرفی شده است. همچنین از جمله طبقات نخستین راویان قمی به شمار میرود که احادیث نزد خود را به کوفه انتقال داده است. وی در دهه پایانی قرن سوم وارد کوفه میشود و برای ایشان حدیث نقل میکند؛ کوفیان به صورت گسترده احادیث ایشان را میشنوند و میپذیرند. نجاشی در شرح حال او به این گزارش پرداخته است.۲ حضور او در انتقال تراث گروه بزرگی از صاحبان آثار شیعه (۷۹ نفر در رجال نجاشی و ۸۰ نفر در فهرست طوسی) گویای نقش پررنگ او در عرصه حدیث است. بیشک میتوان او را حامل کتب قمیها دانست که به دیگران منتقل کرده است.۳
نه. محمد بن علی بن محبوب
او شیخ قمیها در زمان خویش بوده و با تعابیری همچون «ثقة، عین، فقیه، صحیح المذهب» معرفی شده است. وی که از همترازان صفار و ماجیلویه به شمار میرود، از استادان محمد بن یحیی العطار و ابن بطه است که در طریق نقل آثار و روایات فراوانی قرار گرفته است.۴
ده. محمد بن حسن بن ولید (ابن ولید قمی)
او علاوه بر آنکه شیخ قمیها و فقیه و سرآمد و وجه ایشان معرفی شده، با عبارت «ثقة ثقة عین مسکون الیه» ـ که از جمله منحصر به فردترین واژگان توثیق و تعظیم راویان به شمار میرود ـ توصیف شده است.۵ فرزند او احمد، ابن ابیجید و شیخ صدوق حلقه کاملاً قمی اتصال فهرست نجاشی و
1.. طوسی، الفهرست، ص ۴۱۲، شمارۀ ۶۲۵.
2.. نجاشی، رجال، ص ۲۱۹، شمارۀ ۵۷۳.
3.. طوسی، رجال، ص۴۴۱، شمارۀ ۶۱۰۲ شرح حال حسن بن عبدالسلام.
4.. نجاشی، رجال، ص ۳۴۹، شمارۀ ۹۴۰.
5.. همان، ص۳۸۳، شمارۀ ۱۰۴۲.