۵۸ . جايگاه و منزلت حضرت زهرا(س) از ديدگاه اهل سنّت، مهناز شعبان پور، كارشناسى ارشد الهيات و معارف اسلامى، مركز تربيت مدرّس حوزه علميه قم، استاد راهنما: دكتر صادق آيينه وند، استاد مشاور: دكتر احمد بهشتى، ۱۳۷۳، ۲۳۵ص.

در اين پايان نامه، شمّه اى از مناقب بى شمار حضرت زهرا عليهاالسلام و قطره اى از درياى بى كران فضايل ايشان، با استفاده از روايات موثّق و احاديث متواتر و آيات قرآن مجيد آمده است. روش نگارنده در بررسى و تحقيق درباره جايگاه و منزلت حضرت از ديدگاه اهل سنّت، يك روش تاريخى است و از آن جا كه جريانات مربوط به زندگى آن حضرت در روايات و احاديث واضح و با صراحت بيشترى بيان شده است، از اين رو، در بخش اوّل، ابتدا به كتب روايى و منابع دسته اوّل ـ كه اكثرا به صورت متون عربى است ـ مراجعه نموده و احاديثى را كه به طور مستقيم و غيرمستقيم مربوط به حضرت زهرا(س) مى شده، جمع آورى كرده و سپس، آنها را با رعايت ترتيب مراحل مختلف زندگى آن حضرت، دسته بندى كرده و مباحث تحقيق را بر اساس آنها تنظيم كرده است.
وى در مرحله بعد، احاديث را جداگانه معنا كرده و توضيحات لازم را داده و در ضمن آن به كتب شيعه نيز مراجعه نموده است تا ديدگاه ها و اقوال را مقايسه كند و موارد تشابه و اختلافات آنها را بررسى نمايد و
در مواردى كه احساس ضرورت كرده، با توجّه به سند تاريخى محكم، نقدى بر اين ديدگاه ها ارائه كرده است.
در مرحله سوم، چون بخش دوم مربوط به فضائل حضرت است و فصل عمده آن، تحت عنوان «زهرا عليهاالسلام در آيات» است، نگارنده آياتى را كه در شأن و منزلت حضرت زهرا عليهاالسلام بوده، فيش بردارى كرده، سپس به كتب تفسيرى بزرگان اهل سنّت مراجعه كرده، مطالب آنها را جمع آورى نموده و از مجموع نظريات و اقوال آنها، نظر نهايى و ثابتى اخذ كرده و در جايى كه با اقوالى كه نيازمند نقد و ارزيابى بوده، روبه رو شده، سعى كرده از كتب تفسيرى اهل سنّت استفاده نمايد و در مواردى به ندرت، به كتب تفسيرى شيعه نيز مراجعه كرده است.
اين مرحله، از سه بخش تشكيل يافته است:
بخش اوّل، تحت عنوان «زندگانى حضرت زهرا عليهاالسلام» است كه داراى يازده فصل است:
فصل اوّل، موقعيت و وضعيت خانوادگى آن حضرت مورد بحث و بررسى قرار گرفته كه شامل مطالبى تحت عنوان هاى: تجارت و ازدواج، وضعيت خانوادگى حضرت خديجه عليهاالسلام، و سن حضرت خديجه هنگام ازدواج با رسول خداست.
در فصل دوم، تحت عنوان «ولادت حضرت زهرا عليهاالسلام»، ابتدا مطالبى درباره قانون وراثت و تأثير آن در نوزاد آمده و سپس، كيفيت تكوين آن حضرت از دريچه روايات، مورد بررسى و توجّه قرار گرفته، و بحث هايى از قبيل مكان و زمان تولّد آن حضرت و اقوال موجود در اين باب، بررسى شده است.
فصل سوم، درباره نام هاى حضرت زهرا عليهاالسلام و كنيه اوست.
فصل چهارم، مطالبى درباره تربيت فاطمه عليهاالسلام و تأثير وراثت و
آموزش و فرهنگ و محيط اجتماعى خانواده رسول خدا آمده است.
فصل پنجم، بررسى تاريخى برهه اى از زندگى فاطمه زهرا عليهاالسلاماست كه در شعب ابوطالب به سر مى برده است.
فصل ششم، به ازدواج حضرت و نحوه خواستگارى از او، تعداد خواستگاران و ازدواج فاطمه عليهاالسلام با على عليه السلام و مقدار مهريه آن حضرت است.
در فصل هفتم با عنوان «فرزندان حضرت زهرا عليهاالسلام»، خلاصه اى درباره ولادت و زندگى فرزندان آن حضرت آورده شده است.
فصل هشتم، به بررسى نقش اجتماعى و سياسى فاطمه عليهاالسلامپرداخته و درباره نقش آن حضرت در هجرت به مدينه و جنگ ها و ساير فعّاليت هاى اجتماعى ايشان بحث شده است.
فصل نهم با ذكر تسبيحات آن حضرت، داستان چگونگى آموزش آن به حضرت توسّط رسول خدا بيان شده است.
فصل دهم تحت عنوان «تهمت تجديدِ فراش حضرت على عليه السلام»، بعضى از اقوال و احاديث در مورد اين موضوع، مورد بحث و بررسى قرار گرفته است.
فصل يازدهم، در باب شهادت صديقه طاهره و وصيّتش و اقوال موجود درباره مدّت عمر ايشان و همچنين كيفيت غسل، تدفين و تكفين او مطالبى آمده است.
بخش دوم با عنوان «فضايل حضرت زهرا عليهاالسلام» شامل سه فصل است:
فصل اوّل به ويژگى هاى حضرت از قبيل شباهت او به پدر بزرگوارش توضيح داده شده است.
فصل دوم، به بحث درباره آيات نازل شده در شأن آن حضرت پرداخته است.
فصل سوم تحت عنوان «زهرا عليهاالسلام در روايات» است. از ميان احاديث فراوانى كه درباره شخصيت آن حضرت است، هفت روايت مورد بحث و بررسى قرار گرفته است.
بخش سوم با عنوان «مبارزات سياسى حضرت زهرا عليهاالسلام» شامل پنج فصل است.
فصل اوّل به بيان رحلت رسول خدا پرداخته است.
فصل دوم، بيان ماجراى سقيفه و ارزيابى آن بيعت گيرى و تأثيرش در آينده اسلام مورد بررسى قرار گرفته است.
در فصل سوم، جريان فدك و ذكر موقعيت جغرافيايى آن و احاديث در باب غصب فدك، مورد نقد و ارزيابى قرار گرفته است.
در فصل چهارم، خطبه حضرت زهرا عليهاالسلام با ترجمه آن آمده و مقدارى از بحث هاى قبل، در اين بخش به تناسب، دوباره بيان شده است.
در فصل پنجم، تحت عنوان «زهرا عليهاالسلام و فلسفه احكام اسلام»، با توجّه به خطبه آن حضرت، پانزده حكم از احكام اسلامى بيان شده است.