69
حج و عمره در قرآن و حديث

د ـ ورود از بالاى آن

۹۱.عايشه:چون پيامبر به مكّه آمد، از بالاى آن وارد شد و از پايين و جنوب آن خارج گشت.

۹۲.امام صادق عليه السلام ـ در وصف حج پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ، فرمود ـ: پيامبر از بالاى مكه از عقبه و گردنه مدنى ها وارد شد و از پايين مكه از ذى طوى، بيرون شد.

۹۳.يونس بن يعقوب:به امام صادق عليه السلام گفتم: «از كجا وارد مكّه شوم، در حالى كه از مدينه آمده باشم؟» فرمود: از بالاى مكه وارد شو. و هرگاه كه به قصد مدينه خارج شدى، از پايين مكه بيرون شو.

۱ / ۶

آداب خروج از مكّه

الف ـ صدقه دادن

۹۴.امام صادق عليه السلام :هرگاه خواستى از مكّه بيرون شوى، يك درهم خرما بخر و آن را مشت مشت، صدقه بده، اين كفّاره گناهان تو در احرام و مدّت اقامتت در مكّه خواهد بود.

ب ـ خروج از پائين آن

۹۵.ابن عمر:پيامبر خدا صلى الله عليه و آله از راه مسجد شجره از مدينه بيرون مى رفت و از راه معرّس ۱ وارد مى شد. و هرگاه وارد مكّه مى شد، از بلندىِ شمال وارد مى شد و از بلندى پايين خارج مى گشت.

1.معرّس جايى است كه آخر شب، افراد براى استراحت فرود مى آيند. استراحتگاه ذى الحُليفَه به اين نام ناميده شده، چون پيامبر در آن جا فرود آمد، نماز صبح را آن جا خواند، سپس حركت كرد.


حج و عمره در قرآن و حديث
68

د ـ الدُّخولُ مِن أعلاها

۹۱.عائِشَة :إنَّ النَّبِيَّ صلى الله عليه و آله لَمّا جاءَ إلى مَكَّةَ ، دَخَلَها مِن أعلاها ، وخَرَجَ مِن أسفَلِها . ۱

۹۲.الإمام الصادق عليه السلام ـ في صِفَةِ حَجِّ رَسولِ اللّهِ صلى الله عليه و آله ـ: ودَخَلَ مِن أعلى مَكَّةَ مِن عَقَبَةِ المَدَنِيّينَ ، وخَرَجَ مِن أسفَلِ مَكَّةَ مِن ذي طُوًى ۲ .

۹۳.يونُسُ بنُ يَعقوب :قُلتُ لِأَبي عَبدِاللّهِ عليه السلام : مِن أينَ أدخُلُ مَكَّةَ ، وقَد جِئتُ مِنَ المَدينَةِ ؟
فَقالَ : اُدخُل مِن أعلى مَكَّةَ ، وإذا خَرَجتَ تُريدُ المَدينَةَ فَاخرُج مِن أسفَلِ مَكَّةَ ۳ .

راجع : الباب التالي «الخروج من أسفلها » .

۱ / ۶

آدابُ الخُروجِ مِن مَكَّةَ

أ ـ التَّصَدُّق

۹۴.الإمام الصادق عليه السلام :إذا أرَدتَ أن تَخرُجَ مِن مَكَّةَ فَاشتَرِ بِدِرهَمٍ تَمرًا فَتَصَدَّق بِهِ قَبضَةً قَبضَةً ، فَيَكونُ لِكُلِّ ما كانَ مِنكَ في إحرامِكَ وما كانَ مِنكَ بِمَكَّةَ ۴ .

ب ـ الخُروجُ مِن أسفَلِها

۹۵.ابنُ عُمَر :إنَّ رَسولَ اللّهِ صلى الله عليه و آله كانَ يَخرُجُ مِن طَريقِ الشَّجَرَةِ ، ويَدخُلُ مِن طَريقِ المُعَرَّسِ ۵ ، وإذا دَخَلَ مَكَّةَ دَخَلَ مِنَ الثَّنِيَّةِ العُليا ويَخرُجُ مِنَ الثَّنِيَّةِ السُّفلى ۶ .

راجع : الباب السابق «الدخول من أعلاها» .

1.صحيح مسلم : ۲ / ۹۱۸ / ۱۲۵۸ ، وراجع كنزالعمّال : ۱۰ / ۵۱۵ / ۳۰۱۸۰ .

2.الكافي : ۴ / ۲۴۸ / ۴ ، التهذيب : ۵ / ۴۵۷ / ۱۵۸۸ كلاهما عن معاوية بن عمّار .

3.الكافي : ۴ / ۳۹۹ / ۱ ، التهذيب : ۵ / ۹۸ / ۳۲۱ .

4.الكافي : ۴ / ۵۳۳ / ۲ عن أبي بصير .

5.المُعَرَّس : موضع التعريس ـ وهو نزول القوم في السفر من آخر الليل للاستراحة ـ وبه سمّي مُعرَّس ذي الحُلَيفة ، عرّس به صلى الله عليه و آلهوصلّى فيه الصبح ثمّ رحل (لسان العرب : ۶ / ۱۳۶) .

6.صحيح مسلم : ۲ / ۹۱۸ / ۱۲۵۷ ، مسند ابن حنبل : ۲ / ۲۶۳ / ۴۸۴۳ نحوه .

  • نام منبع :
    حج و عمره در قرآن و حديث
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری، با همکاری: عبدالهادی مسعودی، ترجمه: جواد محدّثی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1383
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 4834
صفحه از 655
پرینت  ارسال به