297
حج و عمره در قرآن و حديث

استلام نكردن هنگام ازدحام

۵۱۸.پيامبر خدا صلى الله عليه و آلهـ خطاب به عمر ـ: اى عمر! تو مردى نيرومندى، براى رسيدن به حجرالأسود فشار نياور كه ناتوان را بيازارى. اگر خلوتى يافتى آن را لمس كن و گرنه رو به آن بايست و لا اله الاّ اللّه و تكبير بگو.

۵۱۹.عايشه:در حجة الوداع، پيامبر سوار بر شتر خود، گِرد كعبه طواف كرد و ركن را لمس كرد، چون خوش نداشت كه مردم را از آن كنار بزنند.

۵۲۰.ابو الطفيل:پيامبر را ديدم كه كعبه را طواف مى كرد و با عصايى كه در دستش بود، حجرالأسود را لمس مى كرد و آن عصا را مى بوسيد.

۵۲۱.حارث:هرگاه على عليه السلام بر حجرالأسود مى گذشت و بر آن ازدحام مى ديد، رو به آن كرده تكبير مى گفت و مى گفت: خدايا! كتاب تو و سنّت پيامبرت را، باور دارم.

۵۲۲.امام صادق عليه السلام :پيشتر مى گفتيم كه بايد به حجرالأسود آغاز كرد و به آن ختم نمود ولى امروز مردم زياد شده اند.

۵۲۳.سيف تمّار:به امام صادق عليه السلام عرض كردم، نزد حجرالأسود رفتم. آن جا را پر از ازدحام يافتم و جز يك نفر از يارانمان كسى را نيافتم. از او پرسيدم، گفت: بايد بر آن دست بكشى. حضرت فرمود: اگر آن را خالى ديدى (چنين كن) و گرنه از دور سلام بده.

۵۲۴.حماد بن عثمان:مردى در حال طواف خدمت امام صادق عليه السلام آمد و گفت: يا ابا عبداللّه ! درباره دست كشيدن بر حجرالأسود، چه مى گويى؟ فرمود: رسول خدا صلى الله عليه و آله بر آن دست كشيد. گفت: تو را نديدم كه بر آن دست بكشى؟ فرمود: دوست ندارم ناتوانى را بيازارم يا خودم آزرده شوم. گفت: گفتى كه پيامبر خدا صلى الله عليه و آله آن را لمس كرد! فرمود: آرى، ولى پيامبر خدا صلى الله عليه و آله را چون مى ديدند، حق او را مى شناختند (و راه را باز مى كردند) ولى من، حقّم را نمى شناسند.


حج و عمره در قرآن و حديث
296

تَركُ الاِستِلامِ عِندَ الزِّحامِ

۵۱۸.رسول اللّه صلى الله عليه و آلهـ لِعُمَرَ بنِ الخَطّاب ـ: يا عُمَرُ ، إنَّكَ رَجُلٌ قَوِيٌّ ، لا تُزاحِم عَلَى الحَجَرِ فَتُؤذِيَ الضَّعيفَ ، إن وَجَدتَ خَلوَةً فَاستَلِمهُ ، وإلاّ فَاستَقبِلهُ فَهَلِّل وكَبِّر ۱ .

۵۱۹.عائِشَة :طافَ النَّبِيُّ صلى الله عليه و آله في حَجَّةِ الوَداعِ حَولَ الكَعبَةِ عَلى بَعيرِهِ يَستَلِمُ الرُّكنَ ؛ كَراهِيَةَ أن يُضرَبَ عَنهُ النّاسُ ۲ .

۵۲۰.أبُو الطُّفَيل :رَأَيتُ رَسولَ اللّهِ صلى الله عليه و آله يَطوفُ بِالبَيتِ ، ويَستَلِمُ الرُّكنَ بِمِحجَنٍ مَعَهُ ، ويُقَبِّلُ المِحجَنَ ۳ .

۵۲۱.الحارِثُ عَنِ الإِمامِ عَلِيٍّ عليه السلام :أنَّهُ كانَ إذا مَرَّ بِالحَجَرِ الأَسوَدِ فَرَأى عَلَيهِ زِحامًا استَقبَلَهُ وكَبَّرَ ، وقالَ : اللّهُمَّ تَصديقًا بِكِتابِكَ وسُنَّةِ نَبِيِّكَ صلى الله عليه و آله ۴ .

۵۲۲.الإمام الصادق عليه السلام :كُنّا نَقولُ : لابُدَّ أن نَستَفتِحَ بِالحَجَرِ ونَختِمَ بِهِ ، فَأَمَّا اليَومَ فَقَد كَثُرَ النّاسُ ۵ .

۵۲۳.سَيفٌ التَّمّار :قُلتُ لِأَبي عَبدِاللّهِ عليه السلام : أتَيتُ الحَجَرَ الأَسوَدَ فَوَجَدتُ عَلَيهِ زِحامًا ، فَلَم ألقَ إلاّ رَجُلاً مِن أصحابِنا ، فَسَأَلتُهُ فَقالَ : لابُدَّ مِنِ استِلامِهِ .
فَقالَ : إن وَجَدتَهُ خالِيًا ، وإلاّ فَسَلِّم مِن بَعيدٍ ۶ .

۵۲۴.حَمّادُ بنُ عُثمان :إنَّ رَجُلاً أتى أبا عَبدِاللّهِ عليه السلام وهُوَ فِي الطَّوافِ فَقالَ : يا أبا عَبدِاللّهِ، ما تَقولُ فِي استِلامِ الحَجَرِ ؟ فَقالَ : اِستَلَمَهُ رَسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله . فَقالَ: ما أراكَ استَلَمتَهُ ! فَقالَ : أكرَهُ أن اُؤذِيَ ضَعيفًا أو أتَأَذّى فَقالَ : قَد زَعَمتَ أنَّ رَسولَ اللّهِ صلى الله عليه و آلهاِستَلَمَهُ ؟ فَقالَ : بَلى ، ولكِن كانَ رَسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله إذا رَأوهُ عَرَفوا لَهُ حَقَّهُ ، وأنَا فَلا يَعرِفونَ لي حَقّي ۷ .

1.مسند ابن حنبل : ۱ / ۶۹ / ۱۹۰ ، أخبار مكّة للأزرقيّ : ۱ / ۳۲۳ وفيه «فكبّر وامض» .

2.صحيح مسلم : ۲ / ۹۲۷ / ۱۲۷۴ ، أخبار مكّة للأزرقيّ : ۱ / ۳۳۳ نحوه ، السيرة النبويّة لابن كثير : ۴ / ۳۱۶ / ۱۳ .

3.صحيح مسلم: ۲ / ۹۲۷ / ۱۲۷۵ ، سنن ابن ماجة : ۲/۹۸۳/۲۹۴۹ ، سنن أبي داود : ۲/۱۷۶/۱۶۰۳ نحوه ، أخبار مكّة للفاكهيّ : ۱ / ۲۴۱ باب ذكر الطواف ، أخبار مكّة للأزرقيّ : ۱ / ۳۴۴ .

4.السنن الكبرى : ۵ / ۱۲۸ / ۹۲۵۱ .

5.الكافي : ۴ / ۴۰۴ / ۱ عن معاوية بن عمّار ، وراجع التهذيب : ۵ / ۳۹۹ / ۳۳ .

6.الكافي : ۴ / ۴۰۵ / ۳ .

7.الكافي : ۴ / ۴۰۹ / ۱۷ .

  • نام منبع :
    حج و عمره در قرآن و حديث
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری، با همکاری: عبدالهادی مسعودی، ترجمه: جواد محدّثی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1383
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 4791
صفحه از 655
پرینت  ارسال به