۲۷۶.عمر بن اذينه:از امام صادق عليه السلام درباره اين سخن خدا پرسيدم: «حج و عمره را براى خدا تمام كنيد» . فرمود: مقصود او از تماميّت اين دو، انجام آن ها و پرهيز از چيزى است كه مُحرِم در اين دو، از آن پرهيز مى كند.

۲۷۷.عبدالرحمن بن حجّاج :به امام صادق عليه السلام عرض كردم : آيا حج بر توانگر و فقير ، واجب است؟ فرمود : حج بر عهده همه است ، چه بزرگ و چه كوچك . پس هركه عذرى داشته باشد ، خداوند او را معذور داشته است .

۲۷۸.امام صادق عليه السلام :حجِ خانه خدا ، بر هركس كه استطاعت داشته باشد واجب است و (استطاعت) همان زاد و توشه ، وسيله سفر و تندرستى است و اين كه انسان چيزى داشته باشد كه براى خانواده اش بگذارد و نيز پس از بازگشت از حج هم ، چيزى داشته باشد ^۱ .

۲۷۹. هر كس حجّة الاسلام (حج واجب) را انجام دهد، گِرهى از آتش را از گردن خويش گشوده است.

۱ / ۲

فلسفه حج

قـرآن

«خداوند ، كعبه ، بيت الحرام را وسيله قيام و استوارى و برپايى براى مردم قرار داد» .

«مردم را براى حج فراخوان ، تا از هرجا گرد آمده منافع خويش را شاهد باشند و در روزهايى معيّن ، نام خدا را ياد كنند ، بر آنچه خداوند از چهار پايان روزى شان كرده است ، پس ، از آن ها بخوريد و به بيچارگانِ فقير هم بخورانيد» .

حديـث

۲۸۰.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :به طواف پيرامون خانه خدا و بين صفا و مروه و رمى جمرات فرمان داده شد فقط براى برپايى ياد خدا .

۲۷۶.عُمَرُ بنُ اُذَينَةَ عَنِ الإِمامِ الصّادِقِ عليه السلام :سَأَلتُهُ عَن قَولِ اللّهِ عَزَّوجَلَّ : «وأتِمُّوا الحَجَّ والعُمرَةَ للّهِِ ^۱ قالَ : يَعني بِتَمامِهِما : أداءَهُما واتِّقاءَ ما يَتَّقِي المُحرِمُ» فيهِما ^۲ .

۲۷۷.عَبدُالرَّحمنِ بنُ الحَجّاج :قُلتُ لِأَبي عَبدِاللّهِ عليه السلام : الحَجُّ عَلَى الغَنِيِّ والفَقيرِ ؟ فَقالَ : الحَجُّ عَلَى النّاسِ جَميعًا ، كِبارِهِم وصِغارِهِم ، فَمَن كانَ لَهُ عُذرٌ عَذَرَهُ اللّهُ ^۳ .

۲۷۸.الإمام الصادق عليه السلام :حَجُّ البَيتِ واجِبٌ لِمَنِ استَطاعَ إلَيهِ سَبيلاً ، وهُوَ الزّادُ والرّاحِلَةُ مَعَ صِحَّةِ البَدَنِ ، وأن يَكونَ لِلإِنسانِ ما يُخلِفُهُ عَلى عِيالِهِ ، وما يَرجِعُ إلَيهِ بَعدَ حَجِّهِ ^۴ .

۲۷۹.عنه عليه السلام :مَن حَجَّ حَجَّةَ الإِسلامِ فَقَد حَلَّ عُقدَةً مِنَ النّارِ مِن عُنُقِهِ ^۵ .

راجع : ص ۲۴۸ «تسويف الحجّ و تركه»، ووسائل الشيعة : ۱۱ / أبواب وجوب الحجّ وشرائطه / الباب ۱۱ ـ ۱۴ و ۱۹ و ۲۱ و ۲۴ و ۲۵ و ۲۸ و ۲۹ و ۳۰ و ۵۸ و ۵۹ و ۶۰ و ج ۱ / ص ۱۳ باب وجوب العبادات الخمـس ، و جواهر الكلام : ۶ / ۳۳۵ ـ ۳۴۲ .

۱ / ۲

حِكمَةُ الحَجِّ

الكتاب

«جَعَلَ اللّهُ الكَعبَةَ البَيتَ الحَرامَ قِيامًا لِلنّاسِ ^۶ .»

«لِيَشهَدوا مَنافِعَ لَهُم ويَذكُرُوا اسمَ اللّهِ في أيّامٍ مَعلُوماتٍ عَلى ما رَزَقَهُم مِن بَهيمَةِ الأَنعامِ فَكُلوا مِنها وأطعِمُوا البائِسَ الفَقيرَ ^۷ .»

الحديث

۲۸۰.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :إِنَّما جُعِلَ الطَّوافُ بِالبَيتِ ، وبَينَ الصَّفا والمَروَةِ ، ورَميُ الجِمارِ لاِءِقامَةِ ذِكرِ اللّهِ ^۸ .