۲. نوگرايان
اين جريان ، با تأثيرپذيرى از خاورشناسان و مطالعات آنان در ضمن اظهار اعتقاد به حجّيت حديث و خبر واحد، بر ميراث حديثى بر جاى مانده ، ايرادهاى جدّى اى گرفته اند.
برخى از كسانى كه چنين نگرشى دارند، عبارت اند از:
يك . رشيد رضا (م ۱۳۵۴ق)
وى از يك سو ، بر نقد متن در تفسير المنار و برخى از نوشته هايش تأكيد مى ورزد و از ديگر سو ، به وجود روايات جعلى و اسرائيلياتْ تأكيد داشته، راويانى چون وهب بن منبه و كعب الأحبار را به شدّت ، مورد انتقاد قرار مى دهد و روايات آنان را ساختگى مى شمارد. ۱
همين ديدگاه، سبب انتقاد بر او و نقد ديدگاه هايش شد و در مجله المنار از سوى عبدالرحمن الجمجوبى ، مورد محاجه و نقد قرار گرفت. ۲ البته وى نيز به تفصيل، از عقيده خود دفاع كرد و به انتقادها پاسخ گفت.
دو . احمد امين (م ۱۹۵۴م)
وى در دو كتاب ضحى الإسلام و فجر الإسلام ۳ ، اهتمام جدّى به نقد متن دارد و معتقد است كه بايد در پرتو مطالعات تاريخىِ درست ، به نقد روايات پرداخت.
سه . محمود ابو رَيّه (م۱۹۷۹م)
وى دو كتاب مستقل در تبيين ديدگاه هاى خود منتشر كرده است : يكى كتاب أضواء
