51
حديث پژوهي

۱. حديث، بازتاب تعامل فرهنگ هاى جديد با فرهنگ مسلمانان و بازتاب منازعات فرقه اى است.
اين سخن ، نخست در نوشته هاى گلدزيهر ۱ طرح شده و سپس در دايرة المعارف الإسلامية ، راه يافته است. ۲
۲. سيره، استمرار «ايّام العرب» و نيز نسخه بردارى مسلمانان از شخصيّت حضرت موسى عليه السلام و عيسى عليه السلام است .
اين مطلب در دايرة المعارف الإسلامية ، مدخل سنّت، طرح شده است. ۳
۳. كتابت حديث، پيش از نيمه پايانى قرن دوم هجرى ، سابقه نداشته است.
موير، مدّعى اين مطلب است. ۴
۴. حديث صحيح فقهى ، كمتر يافت مى شود و از نيمه قرن دوم ، ساخته شده است. اين مطلب ، به گونه اى ديگر نيز طرح مى گردد كه پيامبر و صحابه ، اهتمامى به تشريع و قانون نداشتند ؛ بلكه اينها خارج از حوزه دين قرار دارد.
اين سخن را شاخت مطرح نموده است. ۵
۵. احاديثى كه در دوران بنى اميّه رواج داشت، مربوط به فقه نبود ؛ بلكه با اخلاق، زهد و سياست ، در ارتباط بود .
اين سخن را گلدزيهر و شاخت ، مطرح كرده اند. ۶

1.ر . ك : العقيدة والشريعة ، ص ۵۰ .

2.ر . ك : دايرة المعارف الإسلامية ، ج ۷، ص ۳۳۲ .

3.ر . ك : همان ، ج ۱۲ ، ص ۴۴۴ و ۴۴۶.

4.ر . ك : تاريخ تدوين السنّة و شبهات المستشرقين ، ص ۱۱۱ .

5.ر . ك : مناهج المستشرقين فى الدراسات العربيّة الإسلاميّة ، ج ۱، ص ۶۸ ـ ۶۹ ؛ تاريخ تدوين السنّة و شبهات المستشرقين ، ج ۱ ، ص ۱۱۱ .

6.ر . ك : تاريخ تدوين السنّة و شبهات المستشرقين ، ص ۱۱۱.


حديث پژوهي
50

۹. المستشرق شاخت و السنّة النبويّة ، د. محمّد مصطفى الأعظمى .
اين مقاله ، در كتاب مناهج المستشرقين فى الدراسات العربيّة ، تونس: المنظمة العربيّة للتربية و الثقافة والعلوم به چاپ رسيده است.
دكتر اعظمى ، در اين مقاله ، دو اثر شاخت، يعنى المدخل إلى الفقه الإسلامى واُصول الشريعة المحمّدية را به نقد مى كشد ؛ چرا كه آثار و ديدگاه هاى شاخت ، بر بسيارى از خاورشناسان و غير خاورشناسان ، اثر گذاشته است.
به عقيده نويسنده ، شاخت ، در اين آثارش بنيادهاى شريعت اسلامى را از ريشه و بُن مى كَنَد ؛ چرا كه معتقد است شريعت ، بيرون از دين قرار دارد :
إنّ القانون (أى الشريعة) تقع إلى حدّ كبير خارج نطاق الدين . ۱
در ادامه ، دكتر اعظمى ، به پاسخ از اين شبهه و ايراد مى پردازد.
۱۰. المستشرقون و السيرة النبويّة ، د. عماد الدين الخليل .
اين مقاله بلند ، در كتاب مناهج المستشرقين فى الدراسات العربية به چاپ رسيده است و شامل نقد ديدگاه هاى مونتگمرى وات، خاورشناس انگليسى، درباره سيره نبوى است.
نويسنده، نخستْ مبانى بحث را با عنوان «ملاحظات أساسية» بازگفته و سپس به تحوّل موضع غربيان نسبت به سيره مى پردازد و در پايان، در دو بخش، ديدگاه هاى آنان را نسبت به پيامبر ، مورد نقّادى قرار مى دهد.

دو. مسئله شناسى

در اين جا به معرّفى مهم ترين محورهاى مورد مطالعه، ايراد و نقد خاورشناسان در حوزه حديث، به صورت فهرستوار مى پردازيم :

1.المستشرق شاخت و السنّة النبويّة ، ص ۶۹ .

  • نام منبع :
    حديث پژوهي
    سایر پدیدآورندگان :
    مهدی مهریزی
    تعداد جلد :
    3
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 2672
صفحه از 400
پرینت  ارسال به