259
حديث پژوهي

تهيه مستدرك بحار الأنوار ، مورد نظر بوده است. ۱ همچنين وى در جنّة المأوى كه در ضمن جلد ۵۳ بحار الأنوار به چاپ رسيده ، از «التعازى» مطلبى را نقل كرده است. ۲
۲ . أدعيّة السر ، نوشته سيد فضل اللّه على بن عبيد اللّه راوندى (از عالمان قرن ششم) . علّامه مجلسى ، در مقدمه كتاب خود ، آن را به عنوان يكى از مصادر آورده ۳ و مى نويسد كه تمام آن را نقل خواهد كرد ۴ و اجازه روايت آن را براى برخى از شاگردان خود ، صادر كرده است. ۵
۳ . الأربعون الزاهرة ، از شيخ محمّد بن محمّد بن جزرى شافعى (م ۸۳۳ق) . حاجى نورى در الفيض القدسى ، نقل مى كند كه علّامه مجلسى ، در مقدمه بحار الأنوار نوشته است كه ابن جزرى ، از كتاب أشعثيّات ـ كه كتابى معروف است ـ ، چهل حديث به عنوان اربعين ، گلچين كرد. ۶
۴ . مجمع البحرين فى مناقب السبطين ، اثر سيد ولى رضوى (از عالمان قرن دهم) . علّامه مجلسى ، در برخى جلدهاى بحار الأنوار به اين كتاب ، ارجاع داده است ؛ از جمله آورده :
وجدت أيضا فى مجمع البحرين فى مناقب السبطين مرويا عنه. ۷
بجز اين چهار رساله ، سه رساله ديگر نيز در اين دفتر ، جاى گرفت كه يكى ، شرح حالى از علّامه مجلسى ، از سيد عبد الحجّت بلاغى است و دو رساله ديگر در اجازات .
رساله هايى كه در دفتر پنجم ميراث حديث شيعه منتشر گرديده اند نيز به قرار زيرند :
۱ . منتخب الأنوار فى تاريخ الأئمّة الأطهار عليهم السلام ، از ابو على محمّد بن همّام كاتب

1.بحار الأنوار ، ج ۱۰۵ ، ص ۶۹ .

2.همان ، ج ۵۳ ، ص ۲۱۳ .

3.همان ، ج ۱ ، ص ۱۸ .

4.همان ، ص ۳۶ .

5.همان ، ج ۱۱۰ ، ص ۱۱۴ .

6.بحار الأنوار ، ج ۱۰۵ ، ص ۷۲ . گفتنى است كه اين مطلب ، در بحار الأنوار چاپ شده ، موجود نيست .

7.بحار الأنوار ، ج ۱۰۱ ، ص ۱۳۹ .


حديث پژوهي
258

نتايج ارزشمندى داشته است. از اين سلسله ، شانزده اثر بدين شرح ، نشر يافته اند : الفقه الرضوى، مسكن الفؤاد عند فقد الأحبّة والأولاد، الإمامة والتبصرة، قضاء حقوق المؤمنين ، أعلام الدين فى صفات المؤمنين، فتح الأبواب بين ذوى الألباب وبين ربّ الأرباب ، الأمان من أخطار الأسفار والأزمان، مسائل على بن جعفر، الحديقة الهلالية، تاريخ أهل البيت، قرب الإسناد، الإرشاد فى معرفة حجج اللّه على العباد، جامع الأخبار، الدروع الواقية، مصباح الزائر وجناح المسافر، أعلام الورى بأعلام الهدى.
مؤسسه مذكور ، چهار اثر نيز در دست تحقيق دارد كه عبارت اند از : مشكاة الأنوار فى غرر الأخبار، اللوامع، شرح شهاب الأخبار، و الألفين الفارق بين الحقّ والمين؛ امّا با توجّه به گستره مصادر و منابع بحار الأنوار ، هنوز مصادر بسيارى برجاى مانده كه تاكنون ، تصحيح نشده يا اثرى از آن در دست نيست. از اين رو ، تكميل اين بخش از تلاش هاى علمى ، هنوز به همّت عالمان و فرزانگانْ بستگى دارد .
انتشارات جامعه مدرّسين حوزه علميه قم نيز مختصر بصائر الدرجات ، اثر حسن بن سليمان بن خالد حلّى را ـ كه يكى از مصادر بحار الأنوار ـ است ، ۱ در حال نشر دارد .
مركز تحقيقات دار الحديث نيز به پاس ارج نهادن به خدمات علمى اين عالم فرزانه و داشتن سهمى اندك در اين وادى، به تصحيح و عرضه تعدادى از مصادر چاپ نشده ، همّت گماشت و توانست با شناسايى رساله هايى ، دفترهاى چهارم و پنجم ميراث حديث شيعه را بدان اختصاص دهد .
از ميان مصادر بحار الأنوار ، رساله هايى كه در دفتر چهارم ميراث حديث شيعه منتشر شده اند ، عبارت اند از :
۱ . التعازى ، از ابوعبد اللّه محمّد بن على بن الحسن بن عبد الرحمن علوى حسينى (م ۴۴۵ق) . حاجى نورى در الفيض القدسى ـ كه همراه بحار الأنوار به چاپ رسيده ـ ، «التعازى» را يكى از منابعى مى شمارد كه به پيشنهاد يكى از شاگردان مجلسى ، جهت

1.المعجم المفهرس لألفاظ أحاديث بحار الأنوار ، ص ۹۶ .

  • نام منبع :
    حديث پژوهي
    سایر پدیدآورندگان :
    مهدی مهریزی
    تعداد جلد :
    3
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 2656
صفحه از 400
پرینت  ارسال به