257
حديث پژوهي

الأزهار فى تلخيص البحار (ميرزا محمّد بن عبد النبى نيشابورى) ، از جمله تلخيص هايى است كه از بحار الأنوار انجام شده است . ۱
۶ . تعليقه نويسى . در تعليقه نويسى ، مى توان از تعليقه علّامه طباطبايى و دانشورانى چون : عبد الرّحيم ربّانى شيرازى، محمّدتقى مصباح يزدى، محمّدباقر بهبودى، على اكبر غفّارى و... نام برد كه به همراه چاپ جديد بحار الأنوار ، به طبع رسيده اند. ۲
۷ . نرم افزار . در اين قسمت ، مى توان از نرم افزار نور، كارى از مركز تحقيقات كامپيوترى علوم اسلامى، نرم افزار معجم الفقهى، تهيه شده در مركز معجم فقهى حضرت آية اللّه گلپايگانى ، و نرم افزار معاجم ، تهيه شده توسط مؤسسه نشر حديث اهل بيت عليهم السلام نام برد.
۸ . مستدرك نويسى . تكميل مجلّدات بحار الأنوار يا برخى از مجلّدات آن ، همواره مورد اهتمام عالمان بوده و بدان عنايت خاصّى كرده اند . كتاب هايى چون مستدرك البحار، اثر ميرزا محمّد تهرانى (م ۱۳۷۱ق) ، معالم الخبر فى استدراك البحار السابع عشر و جنّة المأوى فيمن فاز بلقاء الحجّة (مستدرك ج۱۳)، نوشته ميرزاحسين نورى، مستدرك اجازات بحار الأنوار، نوشته ميرزا محمّد بن رجب اصفهانى ، نتيجه اين تلاش است . ۳
۹ . ترجمه به زبان هاى فارسى و اردو . ترجمه هاى بسيارى از بحار الأنوار به انجام رسيده كه تاريخ آن ، به سه قرن پيش (يعنى حدود سال ۱۱۹۱ق) برمى گردد . از آن پس نيز ترجمه هاى فراوانى به فارسى ، عرضه شده اند. در كتاب شناسى ها بيش از ۵۱ ترجمه براى اين كتاب ، برشمرده شده است. ۴
۱۰. تصحيح و نشر مصادر . اين كار كه به ابتكار مؤسسه آل البيت آغاز شده، تاكنون ،

1.مجلّه مشكاة، ش ۲۹، ص ۱۵۴ ـ ۱۵۷؛ المعجم المفهرس لألفاظ أحاديث بحار الأنوار ، ص ۱۰۵.

2.مجلّه مشكاة ، ص ۱۶۰ ـ ۱۶۱، المعجم المفهرس لألفاظ أحاديث بحار الأنوار، ص ۱۰۵.

3.مجلّه مشكاة، ش ۲۹، ص ۱۶۱ ـ ۱۶۶.

4.همان جا .


حديث پژوهي
256

۱ . چاپ هاى متعدّد سنگى، سُربى و حروفى. نخستين چاپ بحار الأنوار در سال ۱۲۴۸ق ، در هند انجام شد و سپس در سال ۱۲۷۰ق ، در ايران به طبع رسيد. پس از اينها ، چاپ معروف كمپانى صورت گرفت كه از سال ۱۳۰۳ تا ۱۳۱۵ق ، به طول انجاميد كه اين طبع ها به قطع رحلى و چاپ سنگى است . چاپ هاى جديد اين كتاب ، در سال ۱۳۷۶ق ، از سوى انتشارات «مكتبة اسلامية» و «دار الكتب الإسلامية» انجام شد ، سپس بارها از روى آن ، اُفست شد.
۲ . تصحيح و تحقيق . نخستين تصحيح ، در قطع وزيرى صورت گرفت كه توسّط گروهى از عالمان و اساتيد ، چون : عبدالرحيم ربّانى شيرازى، محمّدتقى مصباح يزدى، محمّدباقر بهبودى، على اكبر غفّارى، سيدابراهيم ميانجى به انجام رسيد.
۳ . فهرست نويسى . راهنمايى كردن به آنچه در كتاب است ، از قبيل : آيات، اَعلام، اماكن، قبايل، اشعار، امثال، ابواب و منابع را فهرست نويسى مى گويند . بحار الأنوار ، داراى فهرست نامه هاى فراوان ، است ؛ از قبيل : فهرست الكتب المأخوذ منها البحار، هداية الأخبار الى فهرس بحار الأنوار، المعجم المفهرس لألفاظ عناوين أبواب بحار الأنوار ، بحار الأنوار فى تفسير المأثور بالقرآن، دليل الآيات المفسره و أسماء السور فى أحاديث بحار الأنوار. ۱
۴ . معجم نگارى . مراد از معجم ، راهنماى لفظى كتاب به ترتيب الفباست و بحار الأنوار ، چند معجم دارد : سفينة البحار، المعجم المفهرس لألفاظ أحاديث بحارالأنوار، تحقيق مركز مطالعات و تحقيقات اسلامى ، و المعجم المفهرس لألفاظ أحاديث بحارالأنوار، با اشراف عليرضا برازش.
۵ . تلخيص . كتاب هايى چون مختصر المزار (تلخيص ج۲۲) ، مختصر المجلّد السابع (رضا بن محمّد نصير) ، جامع الأنوار (خلاصه جلد هفتم ، نوشته آقا نجفى اصفهانى) ، حديقة

1.«كتاب شناسى تأليفات علّامه مجلسى» ، مجلّه مشكاة ، ش ۲۹ ، ص ۱۵۸ ـ ۱۶۰ ؛ المعجم المفهرس لألفاظ أحاديث بحار الأنوار ، ص ۱۰۵ و ۱۱۵ ـ ۱۱۷ .

  • نام منبع :
    حديث پژوهي
    سایر پدیدآورندگان :
    مهدی مهریزی
    تعداد جلد :
    3
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 2705
صفحه از 400
پرینت  ارسال به