71
حديث پژوهي

معاصر نيز به دور از تمايلات جريان هاى چهارگانه ، به انجام رسيده است.
اين جريان، ضمن پايبندى به سنّت، به دفاع معقول از حديث پرداخته، با افراط و تفريط نوگرايان و سلفى ها به ستيز برخاسته است. تحقيق و تصحيح عالمانه ميراث گذشته، تلاش براى فهم درست و معقول روايات، حفظ ارتباط قرآن و حديث، پاسخگويى علمى به پرسش ها و شبهاتِ خاورشناسان و نوگرايان، تبيين علمى و مستند تاريخ حديث (بويژه در سه قرن نخست اسلام) و نقّادى مضمون پاره اى از احاديث و روايات، نمونه هايى از فعاليت هاى پژوهشى جريان غالب به شمار مى رود.
به سخن ديگر، مى توان گفت كه غالب مسلمانان و متفكّران آنها، سنّت را منبعى اصيل در كنار قرآن مى دانند و مسلمانان در طول تاريخ ، در حفظ و نگهدارى اش كوشيده اند. ايشان معتقدند كه امروز نيز مسلمانان بايد نخست با معيارهاى علمى و عقلانى ، در احراز و اثبات صدور آن بكوشند؛ چنان كه با تدبّر و تأمّل در محتواى روايات و پرهيز از نص گرايى و التزام جمودگرايانه بدان، در صدد فهم مراد و مقصود گويندگان برآيند. همچنين از تأويل هاى ذوقى و غير مستند بپرهيزند.
اين جريان را مى توان با اشاره به حوزه هاى فعاليتش ـ كه در ادامه مى آوريم ـ بهتر شناخت:

الف. تصحيح و تحقيق متون حديثى و علوم حديثى

تصحيح و تحقيق در حوزه هاى هفت گانه : متون حديثى، شروح احاديث، كتب رجال، مصطلح الحديث، تفسير مأثور، كتب علل و احاديث خاص، بخشى از اين فعاليت هاست.
بر پايه آمار يكى از نويسندگان، نزديك به بيش از دويست عنوان كتاب ، در دوران


حديث پژوهي
70

إنّ الشيخ ناصرالدين كان أبرز علماء الدعوة إلى السلفيّة فى كلّ معانيها ببلاد الشام. ۱
از وى ، بيش از پنجاه عنوان كتابْ منتشر شده است كه برخى از آنها بيش از ده جلدند. ۲ كارهاى آلبانى را مى توان در چهار حوزه جاى داد:
۱. تخريج احاديث و تعيين رتبه روايات بر كتب فقهى، مانند: غاية المرام فى تخريج أحاديث الحلال والحرام و أرواء الغليل فى تخريج أحاديث منار السبيل؛
۲. تفكيك احاديث ضعيف در كتب ستّه، مانند: ضعيف سنن إبن ماجة ، ضعيف الجامع الصغير ، ضعيف سنن أبى داوود ، ضعيف سنن الترمذى و ضعيف سنن النسائى؛
۳. تدوين موسوعه احاديث صحيح و ضعيف ، در دو كتاب سلسلة الأحاديث الصحيحة و سلسلة الأحاديث الضعيفة والموضوعة؛
۴. تحليل برخى از موضوعات فقهى و روايى، مانند: آداب الزفاف، أحكام الجنائز، التوسّل أنواعه و أحكامه و... .
نقدهاى زيادى نيز بر آثار و افكار وى تدوين شده است، از قبيل:
ـ التعريف بأوهام من قسم السنن إلى صحيح و ضعيف، محمود سعيد الممدوح، دبى ، ۱۴۲۱ق / ۲۰۰۰م، ۶ج؛
ـ تناقضات الألبانى الواضحات، حسن بن على السقّاف، عمان، ۱۴۱۳ق / ۱۹۹۲م، ۲ج؛
ـ «خطبة الحاجة ليست بسنّة»، عبدالفتاح ابو غدة، مجلة مركز بحوث السنّة والسيرة، ش ۹، ص۱۴۷، سال ۱۹۹۶م.

۵. جريان غالب

جريان غالب بر مسلمانان و متفكّران آنها، به دور از جريان هاى چهارگانه است و مى توان ادّعا كرد كه بخش قابل توجهى از پژوهش هاى حديثى اهل سنّت ، در دوران

1.همان، ص۱۸۷.

2.ر . ك : منتهى الأمانى بفوائد مصطلح الحديث للمحدّث الألبانى ، أحمد بن سليمان أيّوب، ص ۱۲ـ۱۶.

  • نام منبع :
    حديث پژوهي
    سایر پدیدآورندگان :
    مهدی مهریزی
    تعداد جلد :
    3
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 2664
صفحه از 400
پرینت  ارسال به