227
حديث پژوهي

از اين تعداد ، تنها رجال البرقى ، رجال ابن الغضائرى (بازسازى شده) ، رسالة أبى غالب الزرارى (بازسازى شده) ، گزيده رجال الكشى وفهرست إبن بابويه ، اكنون به چاپ رسيده و در دسترس است و عناوين ديگر (نه بر اساس نسخه هاى اصل و نه به صورت بازسازى شده) ، تاكنون ، منتشر نشده اند .
در بخش دوم اين نوشتار ، مى خواهيم تعداد نوزده عنوانى را كه تاكنون ، شناسايى كرده ايم و نويسندگان بعدى ، بدان مراجعه داشته و از آن نقل كرده اند ، ارائه كنيم . در اين جا گزارشى اجمالى از اين عناوين هجده گانه عرضه مى گردد . پيش از آن ، يادآورى چند نكته ، لازم است :
الف . اين جستجو ، تنها در اختيار معرفة الرجال ، رجال البرقى ، رجال النجاشى ، رجال الطوسى ، الفهرست شيخ طوسى ، رجال العلامة الحلّى ، رجال ابن داوود و معالم العلماء ، صورت گرفته است . به همين جهت ، اين گزارش ، نهايى و قطعى نيست ؛ بلكه مى بايد مصادر و منابع رجالى اهل سنّت و نيز ديگر آثار رجالى شيعه و همچنين كتاب هاى تاريخى كهن را مورد جستجو و تتبّع قرار دهيم .
ب . در اين گزارش ، تنها به ذكر نشانى و شماره ها اكتفا مى گردد و از آوردن همه منقولات ، صرف نظر مى شود .
ج . اين عناوين ، برحسب تاريخ وفات مؤلّفان آنها ترتيب يافته است.
د . از آن رو كه در بخش نخست ، مرجع و منبع اين عناوينْ گزارش شد ، ديگر آنها را تكرار نمى كنيم .
اينك ، اين نوزده عنوان را ذكر مى كنيم :
۱ . ذكر من روى عن جعفر بن محمّد من التابعين ، ابوزُرعه رازى (۲۰۰ ـ ۲۶۴ق)
نجاشى در شرح حال اَبان بن تَغْلب بن رياح مى نويسد :
و ذكره أبو زُرْعة فى كتابه «ذكر من روى عن جعفر بن محمّد عليهماالسلام من التابعين و من


حديث پژوهي
226

۱۱۰ . كتاب المذمومين؛ ۱
۱۱۱ . تكملة رسالة أبى غالب الزرارى . ۲
احمد بن على بن عباس بن نوح سيرافى (م۴۲۰ق)
۱۱۲ . الزيادات على ابن العبّاس بن سعيد فى رجال جعفر بن محمّد عليهماالسلام؛ ۳
۱۱۳ . المصابيح فى ذكر من روى عن الأئمّة لكلّ امام . ۴
احمد بن عبد الواحد بن عبدون بزّاز (م ۴۲۳ق)
۱۱۴ . رجال ابن عبدون؛ ۵
۱۱۵ . الفهرست . ۶
على بن حسين عَلَم الهدى (۳۵۵ ـ ۴۳۶ق)
۱۱۶ . رجال السيّد عَلَم الهدى . ۷
محمّد بن على كراجَكى (م ۴۴۹ق)
۱۱۷ . فهرست الكراجكى . ۸

دو . بازسازى مصادر برجاى مانده

برحسب فهرست ارائه شده ، تعداد ۱۱۷ عنوان كتاب از ۷۴ نويسنده ، طى قرن هاى دوم ، سوم ، چهارم و نيمه اوّل قرن پنجم ، شناسايى شد . از اين تعداد ، دو عنوان ، مربوط به قرن دوم ، ۲۵ عنوان ، مربوط به قرن سوم ، ۷۸ عنوان ، مربوط به قرن چهارم و دوازده عنوان ، مربوط به قرن پنجم هجرى است .

1.همان جا .

2.رسالة أبى غالب الزرارى ، ص ۹۶ ـ ۹۹ .

3.رجال النجاشى ، ص ۸۶ (ش ۲۰۹) ؛ الفهرست ، ص ۸۶ (ش ۱۱۷) ؛ الذريعة ، ج ۱۲ ، ص ۷۶ .

4.رجال النجاشى ، ص۸۶ (ش۲۰۹) ؛ الذريعة ، ج ۲۱ ، ص ۷۸ .

5.الذريعة ، ج ۱۰ ، ص ۸۶ .

6.الفهرست ، ص ۱۳ (ش ۷) ؛ مصفّى المقال ، ص ۱۹ ؛ الذريعة ، ج ۱۰ ، ص ۸۴ و ۸۶ .

7.الذريعة ، ج ۱۰ ، ص ۱۳۳ .

8.همان ، ج ۱۶ ، ص ۳۹۳ .

  • نام منبع :
    حديث پژوهي
    سایر پدیدآورندگان :
    مهدی مهریزی
    تعداد جلد :
    3
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 2674
صفحه از 400
پرینت  ارسال به