409
خردگرايي در قرآن و حديث

۶ / ۶

سنّتهاى تأييد شده خوب

۱۱۹۸.پيامبر صلى الله عليه و آلهـ در سفارش به معاذ بن جبل هنگامى كه او را به يمن فرستاد ـ: رسمهاى جاهلى را نابود كن ؛ جز آنچه را كه اسلام تأييد كرده است ؛ و شئون اسلامى را آشكار كن، بزرگ و كوچك آن را .

۱۱۹۹.پيامبر صلى الله عليه و آلهـ در سفارش به معاذ بن جبل ، هنگامى كه او را به يمن فرستاد ـ: عادات جاهلى را بميران ؛ جز آنچه نيكوست .

۱۲۰۰.پيامبر صلى الله عليه و آله :به راستى كه عبدالمطّلب عليه السلام در جاهليت پنج سنّت بنا نهاد كه خداوند عزّوجلّ، در اسلام نيز آنها را جارى ساخت : زنِ پدران را بر فرزندان حرام كرد ؛ پس خداوندِ عزّوجلّ، اين آيه را نازل كرد : «با زنانى كه پدران شما به ازدواج درآورده اند ، ازدواج مكنيد» ؛ و گنجى را يافت، يك پنجم آن را جدا كرد و صدقه داد ؛ پس خداوند عزّوجلّ، اين آيه را نازل فرمود : «بدانيد اگر غنيمت و بهره اى به دست مى آوريد، يك پنجم آن براى خدا و رسول است» ؛ هنگامى كه چاه زمزم را حفر كرد، آن را «سقاية الحاج» ناميد ؛ پس خداوند عزّ وجلّ، اين آيه را فرود آورد : «آيا آب دادن به حاجيان و آبادنى مسجدالحرام را مانند ايمان به خدا و روز آخرت مى دانيد؟» ؛ در كشتن ، صد شتر را به عنوان ديه سنّت نهاد ؛ پس خداوند، همان را در اسلام جارى ساخت؛ و قريش، براى طواف عددى خاص نداشتند ؛ پس عبدالمطّلب هفت دور را سنّت كرد و خداوند عزّوجلّ، همان را در اسلام اجرا ساخت .

۱۲۰۱.پيامبر صلى الله عليه و آله :هيچ پيمان (تازه اى) در اسلام نيست ، و هر پيمانى كه در جاهليت بود اسلام آن را محكم ساخت .

۱۲۰۲.عمرو بن شعيب :از پدرش و او از جدّش چنين نقل مى كند : پيامبر در سال فتح مكّه، بر پلكان كعبه نشست ؛ پس خدا را حمد كرد و او را ستايش كرد و فرمود : هر كه در جاهليت پيمانى داشته، اسلام آن را شدّت بخشيده است .


خردگرايي در قرآن و حديث
408

۶ / ۶

ما اُبرِمَ مِن مَحاسِنِ السُّنَنِ

۱۱۹۸.رسول اللّه صلى الله عليه و آلهـ في وَصِيَّتِهِ لِمُعاذِ بنِ جَبَلٍ لَمّا بَعَثَهُ إلَى اليَمَنِ ـ: أمِت أمرَ الجاهِلِيَّةِ إلاّ ما سَنَّهُ الإِسلامُ ، وأظهِر أمرَ الإِسلامِ كُلَّهُ صَغيرَهُ وكَبيرَهُ ۱ .

۱۱۹۹.عنه صلى الله عليه و آلهـ أيضًا ـ: أمِت أمرَ الجاهِلِيَّةِ إلاّ ما حَسُنَ ۲ .

۱۲۰۰.عنه صلى الله عليه و آله :إنَّ عَبدَ المُطَّلِبِ عليه السلام سَنَّ فِي الجاهِلِيَّةِ خَمسَ سُنَنٍ أجراهَا اللّهُ عز و جلفِي الإِسلامِ : حَرَّمَ نِساءَ الآباءِ عَلَى الأَبناءِ ، فَأَنزَلَ اللّهُ عز و جل «وَلاَ تَنكِحُواْ مَا نَكَحَ ءَابَآؤُكُم مِّنَ النِّسَآءِ ۳ » ، ووَجَدَ كَنزًا فَأَخرَجَ مِنهُ الخُمسَ وتَصَدَّقَ بِهِ ، فَأَنزَلَ اللّهُ عز و جل «وَاعْلَمُواْ أَنَّمَا غَنِمْتُم مِّن شَىْ ءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ وَلِلرَّسُولِ ... ۴ » ،الآيَةَ ولَمّا حَفَرَ بِئرَ زَمزَمَ سَمّاها سِقايَةَ الحاجِّ ، فَأَنزَلَ اللّهُ تَبارَكَ وتَعالى «أَجَعَلْتُمْ سِقَايَةَ الْحَآجِّ وَعِمَارَةَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ كَمَنْ ءَامَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الأَْخِرِ ... الآيَةَ ۵ »، وسَنَّ فِي القَتلِ مِائَةً مِنَ الإِبِلِ ، فَأَجرَى اللّهُ عز و جلذلِكَ فِي الإِسلامِ ، ولَم يَكُن لِلطَّوافِ عَدَدٌ عِندَ قُرَيشٍ فَسَنَّ لَهُم عَبدُ المُطَّلِبِ سَبعَةَ أشواطٍ ، فَأَجرَى اللّهُ عز و جل ذلِكَ فِي الإِسلامِ ۶ .

۱۲۰۱.عنه صلى الله عليه و آله :لا حِلفَ فِي الإِسلامِ ، وأيُّما حِلفٍ كانَ فِي الجاهِلِيَّةِ لَم يَزِدهُ الإِسلامُ إلاّ شِدَّةً ۷ .

۱۲۰۲.عَمرُو بنُ شُعَيبٍ عَن أبيهِ عَن جَدِّهِ: جَلَسَ النَّبِيُّ صلى الله عليه و آله عامَ الفَتحِ عَلى دَرَجِ الكَعبَةِ ، فَحَمِدَ اللّهَ وأثنى عَلَيهِ ، ثُمَّ قالَ : مَن كانَ لَهُ حِلفٌ فِي الجاهِلِيَّةِ لَم يَزِدهُ الإِسلامُ إلاّ شِدَّةً ۸ .

1.تحف العقول : ۲۵ .

2.المجازات النبويّة : ۱۸۸ / ۱۴۷ قال الشريف الرضيّ رحمه اللهبعد ذكره للحديث : هذه استعارة ، والمراد توصيته بأن يحيل أمر الجاهليّة بنقض أحكامها وخفض أعلامها ، حتّى ينسى ذكرها ويعفو أثرها ، فتكون كالميّت الذي نسي ذكره وانقطع خبره ؛ مختصر تاريخ دمشق : ۲۴ / ۳۷۱ / ۳۲۱ عن عبيد بن صخر ، كنزالعمّال : ۱۵ / ۸۷۱ / ۴۳۴۶۴ وفيهما «ما حسّنه الإسلام» .

3.النساء : ۲۲ .

4.الأنفال : ۴۱ .

5.التوبة : ۱۹ .

6.الفقيه : ۴ / ۳۶۵ / ۵۷۶۲ عن حمّاد بن عمرو وأنس بن محمّد عن أبيه جميعًا عن الإمام الصادق عن آبائه عليهم السلام ، الخصال : ۳۱۲ / ۹۰ عن أنس بن محمّد عن أبيه عن الإمام الصادق عن آبائه عليهم السلام عنه صلى الله عليه و آله ، وراجع عيون أخبار الرضا عليه السلام : ۱ / ۲۱۲ / ۱ .

7.صحيح مسلم : ۴ / ۱۹۶۱ / ۲۰۶ ، سنن أبي داود : ۳ / ۱۲۹ / ۲۹۲۵ ، مسند ابن حنبل : ۵ / ۶۲۰ / ۱۶۷۶۱ كلّها عن جبير بن مطعم و ج ۲ / ۶۵۳ / ۶۹۳۴ عن عمرو بن شعيب عن أبيه عن جدّه ، سنن الدارمي : ۲ / ۶۹۳ / ۲۴۳۱ عن ابن عبّاس وكلاهما نحوه ؛ الأمالي للطوسي : ۲۶۳ / ۴۸۱ عن عمرو بن شعيب عن أبيه عن جدّه .

8.الأدب المفرد : ۱۷۳ / ۵۷۰ ، مسند ابن حنبل : ۲ / ۶۷۲ / ۷۰۳۲ نحوه .

  • نام منبع :
    خردگرايي در قرآن و حديث
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری، با همکاری: رضا برنجکار و عبدالهادی مسعودی، ترجمه: مهدی مهریزی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1378
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 4038
صفحه از 516
پرینت  ارسال به