۴ / ۲
ويژگيهاى نادانان
قرآن
و هنگامى كه موسى به قوم خود گفت : «خدا به شما فرمان مى دهد كه ماده گاوى را سر ببريد» ، گفتند : «آيا ما را به ريشخند مى گيرى ؟». گفت : «پناه مى برم به خدا كه [مبادا] از جاهلان باشم» .
فرمود : «اى نوح! او در حقيقت از كسان تو نيست؛ او [داراى] كردارى ناشايسته است. پس چيزى را كه بدان علم ندارى، از من مخواه . من به تو اندرز مى دهم كه مبادا از نادانان باشى»
[يوسف] گفت : «پروردگارا ! زندان براى من دوست داشتنى تر است از آنچه مرا به آن مى خوانند ، و اگر نيرنگ آنان را از من بازنگردانى ، به سوى آنان خواهم گراييد و از [جمله ]نادانان خواهم شد» .
ر . ك : بقره : ۱۷۰ و ۱۷۱ ، مائده : ۵۸ ، حشر : ۱۴ .
حديث
۹۴۳.پيامبر صلى الله عليه و آله :پروردگارت را اطاعت كن تا خردمند ناميده شوى ، و او را نافرمانى مكن كه نادان ناميده شوى .
۹۴۴.پيامبر صلى الله عليه و آله :نادان كسى است كه نافرمانى خدا كند ، گرچه زيبا چهره و [داراى] موقعيتى بزرگ باشد .
۹۴۵.پيامبر صلى الله عليه و آلهـ در پاسخ كسى كه از خُلق و خوى نادان پرسيده بود ـ: اگر با او همنشين شوى، تو را خسته كند و اگر از او كناره گيرى كنى، تو را دشنام دهد، اگر چيزى به تو بخشد ، منّت گذارد و اگر چيزى را به او ببخشى ، ناسپاسى كند ؛ اگر رازى در اختيارش گذارى ، خيانت كند، و اگر رازى در اختيار تو نهد ، تو را [به افشاى آن] متّهم سازد ؛ اگر بى نياز شود ، ناسپاسى كند، و سرسخت و خشن باشد، و اگر تنگدست شود ، بى پروا نعمتهاى خدا را انكار كند ؛ اگر شاد باشد ، زياده روى كند و طغيان ورزد ، و اگر غمين باشد، نااميد گردد؛ اگر بخندد، قهقهه زند واگر گريه كند، درهم شكسته شود؛ خود را داخل نيكان مى كند، با آنكه خدا را دوست نمى دارد و در رفتارش او را نمى يابد ؛ از خداوند، حيا نكند و به ياد او نباشد ؛ اگر او را خشنود كنى، تو را بستايد و آنچه از خوبى ها در تو نيست ، به تو نسبت دهد ، و اگر ناراضى باشد، ستايش نكند و آنچه از بدى در تو نيست ، به تو نسبت دهد ؛ اين روش نادان است .
