۶۶۰.امام على عليه السلامـ به شريح قاضى ، هنگامى كه به ايشان خبر رسيد خانه اى را به هشتاد دينار خريده و براى آن سند نوشته و بر آن گواه گرفته ، در نامه اى پس از توبيخ و سرزنش او نوشت ـ: بر اين گفته من، عقلى كه از اسارت هواى نفس خارج شده و بندهاى دنيايى را گسسته ، گواهى مى دهد .
۶۶۱.امام على عليه السلام :آنكه عاشق چيزى شود ، چشمش شب كور (نابينا) و دلش بيمار گردد . پس با چشم بيمار نگاه مى كند و با گوش كر مى شنود ؛ شهوتها عقلش را پاره كرده و دنيا، دلش را ميرانده است .
۶۶۲.امام على عليه السلام :خرد، پرده اى پوشان است و فضيلت، زيبايىِ آشكار . پس كاستى هاى خويت را با فضيلتْ بپوشان و هواى نفست را با خردْ بكُش ، تا دوستى برايت سالم شود و محبّت، آشكار گردد .
۶۶۳.امام على عليه السلام :از دست دادن خرد، بر اثر هواى نفس و شهوت است .
۶۶۴.امام على عليه السلام :خردمندى با هواى نفسْ جمع نمى شود .
۶۶۵.امام على عليه السلام :با بودن شهوت ، خردى نيست .
۶۶۶.امام على عليه السلام :آنكه مالك شهوت خود نباشد، مالك خرد خويش نيست .
۶۶۷.امام على عليه السلام :هيچ خردمندى يى، به اندازه دشمنى با هواى نفس نيست .
۶۶۸.امام على عليه السلام :هواى نفس، بيدار است و خردْ در خواب .
۶ / ۲
گناه
۶۶۹.پيامبر صلى الله عليه و آله :آنكه مرتكب گناه شود ، عقل از او دورى گزيند و هرگز به سويش باز نگردد .
ر . ك : ص ۲۳۷ «آنچه بر خردمند حرام است ».