۶۲۹.امام على عليه السلام :خردمندترين مردم، كسى است كه به عيبهاى خويش، بينا و از عيوب ديگران، نابينا باشد .

۶۳۰.امام على عليه السلام :خردمندترين مردم، كسى است كه عذر مردم را بيشتر بپذيرد .

۶۳۱.امام على عليه السلام :برترين خردمندى ، شناخت حق با حق است .

۶۳۲.امام على عليه السلام :برترين خردمندى ، دورى جستن از بيهودگى است .

۶۳۳.امام على عليه السلام :برترين مردم در خردمندى ، كسى است كه براى معاش خود برنامه ريزى كند و اهتمام بسيار به اصلاح آخرت داشته باشد .

۶۳۴.امام على عليه السلام :برترين خردمندى ، هدايت يافتن است .

۶۳۵.امام على عليه السلام :برترين خرد ، خودشناسى است . آنكه خويشتن را بشناسد، خردمند گردد و هر كه خود را نشناسد، گمراه شود .

۶۳۶.امام على عليه السلام :برترين خردمندى ، پندآموزى است ، برترين دورانديشى، يارى جُستن است ، و بزرگ ترين حماقت، غرور است .

۶۳۷.امام على عليه السلامـ در حكمتهاى منسوب به ايشان ـ: شايسته ترين مردم در خردمندى و كامل ترين آنان در فضائل، كسى است كه روزگار را به آشتى و مسالمت همراهى كند و با دوستانْ در صلح و صفا زندگى كند و بخشش زمان را بپذيرد .

۶۳۸.امام صادق عليه السلام :كامل ترين مردم در خردمندى ، خوش خُلق ترين آنهاست .

۶۳۹.امام صادق عليه السلام :برترين سرشت خرد ، بندگى است، و محكم ترين سخن برايشْ دانش و برترين بهره اشْ حكمت و بيشترين ذخيره اش خوبى هاست .

۶۴۰.وهب بن منبه :لقمان به فرزندش فرمود : «پسرم ! از خداوند، شناخت كسب كن ، زيرا كسى كه بيشتر از خداوند، شناخت كسب كند ، خردمندترين مردم است و شيطان، از خردمند فرار مى كند و توان فريب وى را ندارد» .

ر . ك : ص ۲۰۱ «نشانه هاى كمال عقل ».

۶۲۹.عنه عليه السلام :أعقَلُ النّاسِ مَن كانَ بِعَيبِهِ بَصيرًا ، وعَن عَيبِ غَيرِهِ ضَريرًا .

۶۳۰.عنه عليه السلام :أعقَلُ النّاسِ أعذَرُهُم لِلنّاسِ ^۱ .

۶۳۱.عنه عليه السلام :أفضَلُ العَقلِ مَعرِفَةُ الحَقِّ بِنَفسِهِ ^۲ .

۶۳۲.عنه عليه السلام :أفضَلُ العَقلِ مُجانَبَةُ اللَّهوِ .

۶۳۳.عنه عليه السلام :أفضَلُ النّاسِ عَقلاً أحسَنُهُم تَقديرًا لِمَعاشِهِ ، وأشَدُّهُمُ اهتِمامًا بِإِصلاحِ مَعادِهِ .

۶۳۴.عنه عليه السلام :أفضَلُ العَقلِ الرَّشادُ .

۶۳۵.عنه عليه السلام :أفضَلُ العَقلِ مَعرِفَةُ الإِنسانِ نَفسَهُ ، فَمَن عَرَفَ نَفسَهُ عَقَلَ ، ومَن جَهِلَها ضَلَّ ^۳ .

۶۳۶.عنه عليه السلام :أفضَلُ العَقلِ الاِعتِبارُ ، وأفضَلُ الحَزمِ الاِستِظهارُ ، وأكبَرُ الحُمقِ الاِغتِرارُ ^۴ .

۶۳۷.عنه عليه السلامـ فِي الحِكَمِ المَنسوبَةِ إلَيهِ ـ: أرجَحُ النّاسِ عَقلاً وأكمَلُهُم فَضلاً : مَن صَحِبَ أيّامَهُ بِالمُوادَعَةِ ، وإخوانَهُ بِالمُسالَمَةِ ، وقَبِلَ مِنَ الزَّمانِ عَفوَهُ ^۵ .

۶۳۸.الإمام الصادق عليه السلام :أكمَلُ النّاسِ عَقلاً أحسَنُهُم خُلُقًا ^۶ .

۶۳۹.عنه عليه السلام :أفضَلُ طَبائِعِ العَقلِ العِبادَةُ ، وأوثَقُ الحَديثِ لَهُ العِلمُ ، وأجزَلُ حُظوظِهِ الحِكمَةُ ، وأفضَلُ ذَخائِرِهِ الحَسَناتُ ^۷ .

۶۴۰.وَهبُ بنُ مُنَبِّهٍ :قالَ لُقمانُ لاِبنِهِ : يا بُنَيَّ ، اِعقِل عَنِ اللّهِ ، فَإِنَّ أعقَلَ النّاسِ عَنِ اللّهِ أحسَنُهُم عَقلاً ، وإنَّ الشَّيطانَ لَيَفِرُّ مِنَ العاقِلِ وما يَستَطيعُ أن يُكايِدَهُ ^۸ .