195
خردگرايي در قرآن و حديث

۵ / ۶

ويژگى هاى خردمندان

قرآن

همان كسى كه زمين را برايتان آرامگاه ساخت ، و براى شما در آن راهها پديد آورد، و از آسمانْ آبى فرود آورد . پس به وسيله آن، رُستنى هاى گوناگون ، جفت، جفتْ بيرون آورديم ؛ بخوريد و دامهايتان را بچرانيد كه قطعا در اينها براى خردمندان نشانه هايى است .

آيا براى هدايتشان كافى نبود كه [ببينند] چه نسلها را پيش از آنان نابود كرديم كه [اينك آنها] در سراهايشان راه مى روند ؟ به راستى براى خردمندان در اين [امر] ، نشانه هايى [عبرت انگيز] است .

حديث

۵۷۰.امام باقر عليه السلام :رسول خدا فرمود : «بهترين شما خردمندان هستند» . گفته شد : «اى رسول خدا! خردمندان كيستند ؟». فرمود: «آنان، كسانى اند كه از خردهاى سنگين برخوردارند ؛ بردبار و باوقارند ؛ به خويشان رسيدگى كنند و به پدران و مادران، نيكى روا دارند ؛ از تهيدستان و همسايگان و يتيمان سركشى كنند؛ اطعام مى كنند ؛ سلامتى را در جهان مى افشانند و هنگامى كه خوابْ مردمان را ربوده و در غفلت اند، آنان نماز مى گذارند» .

۵۷۱.پيامبر صلى الله عليه و آله :بهترين شما ، خردمندان هستند . گفته شد : «اى رسول خدا ! خردمندان كيستند ؟». فرمود : «خردمندان كسانى اند كه خردهاى درست و اخلاقىْ خوش دارند ؛ اطعام مى كنند ؛ سلامتى مى افشانند و هنگامى كه مردمان خوابند، به شب زنده دارى مشغول اند» .


خردگرايي در قرآن و حديث
194

۵ / ۶

صِفاتُ اُولِي النُّهى ۱

الكتاب

« الَّذِى جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ مَهْدًا وَ سَلَكَ لَكُمْ فِيهَا سُبُلاً وَ أَنزَلَ مِنَ السَّمَآءِ مَآءً فَأَخْرَجْنَا بِهِ أَزْوَ جًا مِّن نَّبَاتٍ شَتَّى * كُلُواْ وَ ارْعَوْاْ أَنْعَـمَكُمْ إِنَّ فِى ذَ لِكَ لَأَيَـتٍ لاِّوْلِى النُّهَى ۲

« أَفَلَمْ يَهْدِ لَهُمْ كَمْ أَهْلَكْنَا قَبْلَهُم مِّنَ الْقُرُونِ يَمْشُونَ فِى مَسَـكِنِهِمْ إِنَّ فِى ذَ لِكَ لَأَيَـتٍ لاِّوْلِى النُّهَى ۳

الحديث

۵۷۰.الإمام الباقر عليه السلام :قالَ النَّبِيُّ صلى الله عليه و آله : إنَّ خِيارَكُم اُولُو النُّهى ، قيلَ : يا رَسولَ اللّهِ ، ومَن اُولُو النُّهى ؟ قالَ : هُم اُولُو الأَخلاقِ الحَسَنَة وَالأَحلامِ الرَّزينَةِ وصِلَةِ الأَرحامِ ، وَالبَرَرَةُ بِالاُمَّهاتِ وَالآباءِ ، وَالمُتَعاهِدينَ لِلفُقَراءِ وَالجيرانِ وَاليَتامى ، ويُطعِمونَ الطَّعامَ ، ويُفشونَ السَّلامَ فِي العالَمِ ، ويُصَلّونَ وَالنّاسُ نِيامٌ غافِلونَ ۴ .

۵۷۱.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :خِيارُكُم اُولُو النُّهى ، قيلَ : يا رَسولَ اللّهِ ، ومَن اُولُو النُّهى ؟ فَقالَ: اُولُو النُّهى ، اُولُو الأَحلامِ الصّادِقَةِ وَالأَخلاقِ الطّاهِرَةِ ، المُطعِمونَ الطَّعامَ ، وَالمُفشونَ السَّلامَ ، وَالمُتَهَجِّدونَ بِاللَّيلِ وَالنّاسُ نِيامٌ ۵ .

1.النهى : هي العقول والألباب ، واحدتُها نُهْيَة ، بالضمّ ؛ سُمّيت بذلك لأنّها تنهى صاحبها عن القبيح (النهاية : ۵ / ۱۳۹) .

2.طه : ۵۳ و ۵۴ .

3.طه : ۱۲۸ .

4.الكافي : ۲ / ۲۴۰ / ۳۲ عن سليمان عمّن ذكره .

5.جامع الأحاديث للقمّي : ۲۱۵ ، بحارالأنوار : ۶۱ / ۱۹۰ / ۵۷.

  • نام منبع :
    خردگرايي در قرآن و حديث
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری، با همکاری: رضا برنجکار و عبدالهادی مسعودی، ترجمه: مهدی مهریزی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1378
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 3967
صفحه از 516
پرینت  ارسال به