۵۲.امام صادق عليه السلام :بنياد انسان ، خرد اوست ، و شرافت او به دين ، و كرامت آدمى به پارسايى است . انسانها در فرزندى آدم ، برابرند .

۵۳.امام على عليه السلام :آدمى ، عقل و صورت است ؛ هر آنكه از عقل تهى شود و تنها صورت آدمى داشته باشد ، كامل نيست و به سان موجودِ بى جان است . هر كس كه خرد تجربى را جستجو كند ، بايد اصول و حواشى را بشناسد . چه بسيارند كسانى كه در جستجوى حواشى اند و اصول را از دست مى دهند . هر آن كس كه اصول را به دست آورد ، از زيادتى هم بى نياز است .

۵۴.امام على عليه السلام :خرد ، نظامْ نامه آدمى است ؛ استوارى او به ادب است ؛ راستى ، پيشواى اوست و با سپاسگزارى از نقص مى رهد .

۵۵.امام صادق عليه السلام :پشتيبان انسان ، خرد است . از خرد ، زيركى ، فهم ، بردبارى و دانش حاصل آيد ؛ با خرد به كمال رسد و همو راهنما ، بيناكننده و كليد كارهاست .

ر . ك : ص ۶۱ «پشتيبان مؤمن» .

۲ / ۴

ارزش انسان

۵۶.پيامبر صلى الله عليه و آلهـ چنانكه ابن عباس از ايشان نقل مى كند ـ: برترين مردم، خردمندترين آنهاست . ابن عباس گفت: و آن، پيامبر شماست .

۵۷.امام على عليه السلام :ارزش هر انسانى، خرد اوست .

۵۸.امام على عليه السلام :دانش و خرد، از ارزش آدمى خبر مى دهد .

۵۹.امام على عليه السلام :انسان به خردش است .

۶۰.امام على عليه السلام :نشانِ فضيلتِ انسان ، خرد و خوشْ خُلقى است .

۵۲.الإمام الصادق عليه السلام :أصلُ الرَّجُلِ عَقلُهُ ، وحَسَبُهُ دينُهُ ، وكَرَمُهُ تَقواهُ ، وَالنّاسُ في آدَمَ مُستَوونَ ^۱ .

۵۳.الإمام عليّ عليه السلام :الإِنسانُ عَقلٌ وصورَةٌ ، فَمَن أخطَأَهُ العَقلُ ولَزِمَتهُ الصّورَةُ لَم يَكُن كامِلاً وكانَ بِمَنزِلَةِ مَن لا روحَ فيهِ ، فَمَن طَلَبَ العَقلَ المُتَعارَفَ فَليَعرِف صورَةَ الاُصولِ وَالفُضولِ ، فَإِنَّ كَثيرًا مِنَ النّاسِ يَطلُبونَ [ الفُضولَ ] ^۲ ويُضَيِّعونَ الاُصولَ ، مَن أحرَزَ الأَصلَ اكتَفى بِهِ عَنِ الفَضلِ ^۳ .

۵۴.عنه عليه السلام :عَقلُ المَرءِ نِظامُهُ ، وأدَ بُهُ قِوامُهُ ، وصِدقُهُ إمامُهُ ، وشُكرُهُ تَمامُهُ ^۴ .

۵۵.الإمام الصادق عليه السلام :دِعامَةُ الإِنسانِ العَقلُ ، وَالعَقلُ مِنهُ الفِطنَةُ وَالفَهمُ وَالحِفظُ وَالعِلمُ ؛ وبِالعَقلِ يَكمُلُ ، وهُوَ دَليلُهُ ومُبصِرُهُ ومِفتاحُ أمرِهِ ^۵ .

۲ / ۴

قيمَةُ الإِنسانِ

۵۶.ابنُ عَبّاسٍ رَفَعَهُ إلَى النَّبِيِّ صلى الله عليه و آله قالَ: أفضَلُ النّاسِ أعقَلُ النّاسِ . قالَ ابنُ عَبّاسٍ : وذلِكَ نَبِيُّكُم صلى الله عليه و آله ^۶ .

۵۷.الإمام عليّ عليه السلام :قيمَةُ كُلِّ امرِىً?عَقلُهُ .

۵۸.عنه عليه السلام :يُنبِئُ عَن قيمَةِ كُلِّ امرِىً?عِلمُهُ وعَقلُهُ .

۵۹.عنه عليه السلام :الإِنسانُ بِعَقلِهِ .

۶۰.عنه عليه السلام :عُنوانُ فَضيلَةِ المَرءِ عَقلُهُ وحُسنُ خُلقِهِ .